Wesele – główne wątki

Autor: Marta Grandke

„Wesele” Stanisława Wyspiańskiego to jego najbardziej znane dzieło, a powstało ono w okresie Młodej Polski. Dramat zawiera więc wątki charakterystyczne dla zainteresowań ówczesnych artystów oraz pokazuje, jakie problemy trapiły społeczeństwo za czasów Wyspiańskiego. Wątki te przeplatają się wzajemnie i angażują wszystkie osoby obecne na weselu krakowskiego artysty z chłopką.

Wątek wesela

Najważniejszym wątkiem, jaki pojawia się w dramacie Wyspiańskiego, jest wesele, z okazji którego wszyscy goście gromadzą się w bronowickiej chacie. Jest to wydarzenie, które łączy w sobie dwa światy – inteligencji krakowskiej oraz okolicznego chłopstwa, Pan Młody jest bowiem artystą, a Panna Młoda chłopką. W ten sposób Wyspiańskiemu udaje się uchwycić w swoim dziele bogaty przekrój całego społeczeństwa. Wskazuje on konflikty, które mają miejsce pomiędzy przedstawicielami różnych grup społecznych oraz pokazuje, jaka była mentalność ludzi żyjących na przełomie XIX i XX wieku.

Wątek powstania 

Wśród wielu zagadnień poruszanych przez Wyspiańskiego, pojawia się także wątek powstania narodowego, które społeczeństwo próbuje zorganizować w celu odzyskania przez Polskę niepodległości. Naród ten ma w swojej historii wiele nieudanych prób zbrojnego odzyskania wolności, które prowadziły do agresywnych represji politycznych ze strony zaborców. Próby walki o niepodległość wreszcie ustały, ale plany powstania nie zniknęły z marzeń wielu osób. Kwestia niepodległości ojczyzny wciąż mogła być rozwiązana przy pomocy zbrojnego powstania, w którym wziąć udział miała zarówno szlachta, jak i chłopi. Jednak Wyspiański pokazuje też, że społeczeństwo nie jest jeszcze gotowe na raki zryw i trwa w bierności oraz w marazmie.

Wątek zaborów

Nieustannie żywy jest także wątek zaborów i cierpienia, jakich naród polski doznał z ich powodu. Wiele osób obecnych na weselu wciąż zaprząta sprawa niepodległości i chęć wyzwolenia się spod wpływów zaborców. Społeczeństwo nie jest jednak w stanie zorganizować czynu zbrojnego, w wyniku czego wciąż pozostaje ono zniewolone. Widoczna jest jednak niechęć wielu osób do tego stanu rzeczy.

Wątek różnic klasowych

Jednym ze zdiagnozowanych przez Wyspiańskiego problemów jest wątek różnic klasowych, które są wciąż obecne w społeczeństwie, mimo wielu lat pozornej zgody. Mają one swoje źródło w dawnych nierównościach klasowych i konfliktach między chłopstwem a szlachtą. Możni przez wiele lat wykorzystywali i nękali chłopów, co ostatecznie doprowadziło ich do krwawej rabacji galicyjskiej. W czasach współczesnych Wyspiańskiemu wciąż żyły osoby, które to wydarzenie pamiętały. Wrogość między grupami była silna i nawet ślub chłopki z przedstawicielem inteligencji nie był w stanie złagodzić dawnych urazów.

Wątek historii

Wiele uwagi Wyspiański poświęcił także wątkowi historii narodu polskiego. Sięgnął on po liczne nawiązania do takich wydarzeń jak właśnie rabacja galicyjska czy powstania narodowe i wprowadził wiele historycznych postaci jako widma nawiedzające gości. W dramacie pojawia się więc Stańczyk, Zawisza Czarny, Franciszek Ksawery Branicki czy też Jakub Szela. Wszystkie te nawiązania przypominają zniewolonemu narodowi o tym, że posiada własną tożsamość i historię, o którą warto walczyć.

Wątek tradycji

W „Weselu” poruszony został także wątek tradycji i obyczajów. Wiążą się one przede wszystkim z ludowością, kultywują je środowiska chłopskie, dlatego też Panna Młoda przez całe wesele nosi niewygodne buty, w których się męczy przez cały wieczór, ponieważ tak nakazuje jej obyczaj. Z kolei Pan Młody jest zafascynowany kulturą ludową i folklorem, ale absolutnie ich nie rozumie. W związku z tym para młoda nie jest w stanie się porozumieć i znaleźć wspólnego języka, mimo najszczerszych chęci. Tradycja staje się więc tutaj płaszczyzną nieporozumienia, ponieważ każda z grup postrzega ją w inny sposób.

Wątek chłopomanii

W czasach Młodej Polski wśród artystów powszechna była ludomania i zafascynowanie chłopstwem. Wyraz temu dają również postaci, które opisał Wyspiański w swoim dramacie. Dochodziło wówczas do małżeństw postrzeganych jako mezalians. Jednak żadna chłopomania nie była w stanie sprawić, że dawne krzywdy wyrządzone chłopom zostały zapomniane lub by niektórzy przestali traktować przedstawicieli tego stanu jako osoby gorsze od nich.

Dodaj komentarz