Utwór jest pierwszym otwierającym cykl dziewiętnastu „Trenów” Jana Kochanowskiego. Co nietypowe, poświęcił go zmarłej córce, Urszulce. Wspomina o niej wielokrotnie w treści, jak i w dedykacji poprzedzającej zbiór. „Tren I” wprowadza odbiorcę w atmosferę rozpaczy i żalu ojcowskiego po śmierci dziecka. Przedstawia się nie tylko jako rodzica, ale i poety filozofa, który przechodzi kryzys wartości.
Wiersz „Grób Agamemnona” autorstwa Juliusza Słowackiego powstał w 1839 roku jako część poematu dygresyjnego „Podróż do Ziemi Świętej z Mediolanu”. Inspiracją do napisania utworu stała się podróż autora do Grecji i wizyta w miejscu, które wówczas uważano za tytułowy grobowiec Agamemnona – znanego z mitu o wojnie trojańskiej wielkiego wodza wojsk greckich. W rzeczywistości budowla ta okazała się skarbcem Atreusza, czyli ojca Agamemnona.
Wiersz „Strych” to utwór autorstwa Beaty Obertyńskiej, poetki okresu dwudziestolecia międzywojennego. Porusza on problematykę ludzkiej pamięci, przyrównanej właśnie do tytułowego strychu. Pojęcie to było autorce bardzo bliskie i przewijało się w wielu utworach, czyniąc jej poezją niezwykle osobistą.
Wiersz „Fatum” autorstwa Cypriana Kamila Norwida powstał najprawdopodobniej w 1865 roku i pochodzi z tomiku „Vade-mecum” (z łac. „Pójdź ze mną”). Poeta porusza w nim temat szeroko pojętego fatum, czyli zrządzenia losu, przeznaczenia. Ukazuje tym samym reakcje człowieka na spotykające go nieszczęście.
Jeden z wierszy w tomiku Leopolda Staffa „Dzień duszy” to „Deszcz jesienny”. W utworze da się odczuć nastroje charakterystyczne dla Młodej Polski. Autor zwraca się w stronę dekadencji i opisuje swoje wewnętrzne doświadczenia pesymistycznie.
Wiersz „Ogólniki” autorstwa Cypriana Kamila Norwida powstał między 1862 a 1865 rokiem i pochodzi z tomiku „Vade-mecum” (z łac. „Pójdź ze mną”). Jest on pierwszym tekstem otwierającym ten cykl poetycki. Porusza tematy związane z poezją, rolą autora i problematyką samego tworzenia, co czyni go utworem autotematycznym, a także programowym.
Wiersz „Do obywatela Johna Brown” autorstwa Cypriana Kamila Norwida pochodzi „Z listu pisanego do Ameryki w 1859, listopada”. Powstał on pod wpływem wydarzeń z drugiej połowy XIX wieku, które miały miejsce w Stanach Zjednoczonych. Utworem tym poeta wyraził swoje poparcie dla tytułowego Johna Browna, amerykańskiego farmera.
„Portret kobiecy” to utwór Wisławy Szymborskiej, który został wydany w zbiorze „Wielka liczba” w 1976 roku. Wiersz przedstawia złożoną naturę kobiet, a poetka stara się wyjaśnić i opisać role, jakie kobiety pełnią w społeczeństwie. Jest to zadanie bardzo trudne, wręcz niemożliwe w tak krótkiej i zwięzłej formie, jaką jest wiersz.
Utwór Juliusza Słowackiego „W pamiętniku Zofii Bobrówny” został napisany 13 maja 1844 roku, a więc w czasie, gdy poeta przebywał na emigracji w Paryżu. Adresatką wiersza, jak sam tytuł wskazuje, jest Zofia Bobrówna – jedna z dwóch córek kobiety, w której nieszczęśliwie zakochał się Słowacki. W momencie powstania utworu dziewczynka miała około 10 lat.
Wiersz Daniela Naborowskiego „Na toż” doskonale wpisuje się w nurt poezji barokowej. Poeta porusza w utworze tematykę przemijania i śmierci, charakterystycznej dla literatury tej epoki. Przestrzega w tonie moralizatorskim przed nadmiernym skupieniem na doczesności i sferze materialnej. Podkreśla, jak krucha i ulotna jest ludzka egzystencja.
Wiersz „Marionetki” autorstwa Cypriana Kamila Norwida powstał między 1862 a 1865 roku i pochodzi z tomiku „Vade-mecum” (z łac. „Pójdź ze mną”). Nawiązuje do motywu theatrum mundi, czyli świata teatru, którym jest ludzkie życie. Utwór stanowi pełną ironii refleksję nad motywacjami ludzkich działań, które są przyrównane do sił poruszających sznurkami tytułowych marionetek.
Wiersz Daniela Naborowskiego „Róża” mówi o kruchości życia. Posługuje się symbolem róży, popularnym w sztuce od czasów antycznych, ukazuje ulotność chwili ludzkiej egzystencji. Utwór został zadedykowany mecenasowi poety Krzysztofowi Radziwiłłowi z okazji świąt Bożego Narodzenia jako wyraz podziękowania i szacunku wobec niego.