Władysław Broniewski to ważna postać w historii Polski, żył w latach 1897-1962. Był nie tylko bardzo uzdolnionym poetą i tłumaczem, ale również żołnierzem Legionów Polskich, odznaczonym między innymi Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari. Jego nazwisko jest dziś ściśle kojarzone z pojęciem liryki rewolucyjnej, ponieważ był jednym z jej prekursorów. Oprócz tego tworzył wiersze patriotyczne, autobiograficzne, czy żołnierskie.
Obietnica – analiza i środki stylistyczne
Wiersz „Obietnica” składa się z czterech czterowersowych strof. Zastosowano w nim rymy krzyżowe (abab).
Podmiot liryczny zdradza swoją obecność za pomocą odpowiednich zaimków i czasowników w pierwszej osobie liczby pojedynczej, zatem mamy do czynienia z przykładem liryki bezpośredniej, np. „moja”, „Com ci obiecał – spełnie”, „wiersz mój”. Utwór jest poetyckim wyrazem żalu ojca, po przedwczesnej śmierci córki. Z racji na jego osobisty charakter i elementy autobiograficzne, możemy domyślać się, że za osobą mówiącą stoi sam autor Władysław Broniewski. W wierszu wielokrotnie zwraca się do swojego dziecka bezpośrednio, za pomocą apostrofy, np.: „Córeczko moja daleka”, „Umarłaś, lecz niezupełnie”. Traktuje wiersz, jako rodzaj rozmowy z córką lub fragment pamiętnika, na który przelewa swoje przemyślenia i emocje, kierując je do zmarłego dziecka.
W utworze pojawiają się także inne środki stylistyczne, między innymi powtórzenia, np.: „pusto, pusto koło mnie”, „choć niełatwo, córeczko, niełatwo”, „Oberwe, oberwe jej skrzydła”, czy metafory, np. „Ta noc straszliwym ptaszydłem siadła na mnie i kracze”. Zauważymy tu także wyliczenie : „by dawał pokój i światło, miłość, nadzieję, radość”. W utworach miłosnych, czy żałobnych często nadaje się sercu ludzkie cechy, jak gdyby było ono ośrodkiem uczuć człowieka, taką personifikację zastosowano też w tym utworze : „serce krwawi i czeka, ono nie umie zapomnieć”.
Obietnica – interpretacja utworu
Wiersz wyzwoleniem
Z utworu możemy wywnioskować, że tytułowa obietnica, odnosi się do słowa danego córce przez ojca. Obiecał on, że jego utwory ujrzą światło dzienne, że zaniesie je ludziom i teraz, kiedy dziecko zmarło – ojciec poeta rozlicza się z danego słowa. Przy tworzeniu poezji czuje obecność swojego ukochanego dziecka. Twierdzi, że trudzą się razem. Niełatwo mu pisać, ale wie że jego słowa niosą innym ukojenie i spokój. Niewątpliwie osoba mówiąca niezwykle cierpi, przechodzi osobistą tragedię i żałobę. Jednak to twórczość daje upust emocjom, pozwala wylać na papier to co bolesne i trudne.
Motyw żałoby po zmarłym dziecku, próba rozliczenia się z tym i poradzenia sobie z utratą najdroższej osoby, znajdziemy także chociażby w znanych „Trenach” Jana Kochanowskiego. W wierszu „Obietnica” podmiot liryczny również wskazuje na pustkę, jaka otacza go po stracie córki. Nadal czuje obecność ukochanego dziecka, przez co w jego sercu żyje ono nadal i nie umarło ostatecznie.
Wiersz krzyżem
W utworze „Obietnica” pojawia się motyw poety-zbawiciela. Niesie on ludziom światło i spokój, za sprawą swojej twórczości. Jednak „upada” pod ciężarem wiersza, który daje ludziom, niczym Jezus dźwigając swój krzyż. A więc twórczość nie jest jedynie sposobem na wewnętrzne katharsis i wylanie żalu na papier. To brzemię, które autor niesie, ponieważ pisanie wiążę się z rozdrapywaniem ran i bolesnymi wspomnieniami. Jednak widzi w tym wyższy cel, pozostawienia po sobie czegoś pięknego innym ludziom.
Z treści wiersza możemy wnioskować, że potrzeba pisania przychodzi do osoby mówiącej nocą. Wierzy, że w ten sposób wyrywa się rozpaczy. Wiele osób, które przeżyły pewną traumę wierzy, że mówiąc o niej głośno, starając się przepracować ją z bliskimi, czy terapeutą, będą w stanie chociaż częściowo pozbyć się ciężaru jaki dźwigają. Możemy więc założyć, że twórczość jest dla poety rodzajem terapii i samouzdrawiania.
Podsumowanie
Utwór „Obietnica” niesie w sobie ogromne pokłady rozpaczy, żałoby i tęsknoty za ukochanym, zmarłym przedwcześnie dzieckiem. Podmiot liryczny zwraca się do córki tak, jakby go słyszała i siedziała tuż obok. Wywiązał się z danej jej obietnicy, a teraz rozlicza się z tego czego dokonał. Twórczość jest dla niego jednocześnie terapią pozwalającą na wyrzucenie z siebie negatywnych emocji i sposobem na danie ludziom spokoju, piękna i światła. Jednocześnie czuje się przygnieciony ciężarem, jaki na nim spoczywa. Pisanie wierszy rozdrapuje rany i przypomina o dziecku, które zmarło, a którego obecność wciąż odczuwa tworząc. Władysław Broniewski ujął dokładnie, czym jest dla poety wiersz, w obliczu jego osobistej tragedii i jakie brzemię musi dźwigać artysta, przelewając swe emocje na utwory, czy rękodzieło.