Epopeja narodowa, jaką jest wydany w roku 1834 i napisany przez Adama Mickiewicza „Pan Tadeusz”, jest także pogłębioną i barwną charakterystyką szlachty litewskiej. Mickiewicz opisał bardzo wielu jej reprezentantów, między innymi Macieja Dobrzyńskiego. Był on przedstawicielem najstarszego pokolenia szlachty zaściankowej z Dobrzynia.
Charakterystyka Macieja Dobrzyńskiego
Maciej Dobrzyński był przedstawicielem najstarszego pokolenia zaściankowej dobrzyńskiej szlachty, dlatego jego zdania i wyroki były dla wielu szlachciców decydujące. Dobrzyński zyskał w ciągu swojego życia wiele przydomków, a jednym z nich było imię Maciek nad Maćkami. Wyraża ono jego pozycję wśród przedstawicieli szlachty zaściankowej – był on jej przywódcą i to on podejmował najważniejsze decyzje. Sąsiedzi, krewni i znajomi często brali pod uwagę jego opinię, uważali bowiem, że posiada on najwięcej wiedzy oraz doświadczenia spośród ich wszystkich. Zwano go także Królikiem, ponieważ chętnie hodował te zwierzęta.
Pozycja Maćka wynikała z jego podeszłego wieku oraz doświadczenia, jakie nabył w ciągu swojego życia. Dobrzyński uczestniczył w takich historycznych wydarzeniach jak konfederacja barska czy insurekcja kościuszkowska. Znane były także jego bohaterskie dokonania, czym zyskał sobie szacunek innych. Dobrzyński był więc patriotą, człowiekiem uczciwym i odważnym. Cierpiał, gdy widział, co dzieje się z jego ojczyzną w niewoli okrutnych zaborców. Mimo swojego wieku reagował impulsywnie, zdarzało mu się nawet nie wychodzić z domu, ponieważ unikał widoku Moskali.
Maciek Dobrzyński nie był zamożnym posiadaczem ziemskim, jakimi byli na przykład Soplicowie. Był raczej ubogi, nie uważał jednak, by z tego powodu miał być kimś gorszym od bogatszych szlachciców. Odznaczał się także przywiązaniem do polskiej kultury i tradycji, niechętnie odnosił się do różnego rodzaju zagranicznych obyczajów czy nawet mody. To właśnie z tego powodu uważał, że wojsko polskie nie powinno upodabniać się do armii francuskiej, tylko należało je zachować w tradycyjnej formie.
Maciej Dobrzyński był człowiekiem szanowanym, w podeszłym wieku, doświadczonym przez los. Przywiązany był do swojej ojczyzny i do pozycji, którą zajmował. Był jednak też rozgoryczony tym, jak odbywała się jej polityka wewnętrzna, przez co nie była ona w stanie odzyskać niepodległości.