Ignacy Krasicki, nazywany człowiekiem oświeconym, był arcybiskupem gnieźnieńskim i wybitnym polskim literatem. Zasłynął między innymi, z pisania bajek, czyli wierszowanych utworów, zawierających morał, których istotną cechą jest silna symbolika i alegoryczność. Mimo, iż Ignacy Krasicki tworzył swoje bajki w XVIII wieku, to ich przekaz jest aktualny nawet dziś. Jedną z nich jest „Człowiek i zdrowie”.
Człowiek i zdrowie – analiza i środki stylistyczne
„Człowiek i zdrowie” Ignacego Krasickiego to bajka epigramatyczna, czyli zbudowana na wzór epigramatu – bardzo zwięźle, bez rozbudowanej fabuły i opisów. Składa się z dwunastu wersów. Występują w niej rymy parzyste (aabb).
Ze względu na charakterystyczne cechy bajki epigramatycznej, nie zastosowano w niej wielu środków stylistycznych. Możemy znaleźć personifikację, w tym przypadku zdrowia, czyli jednego z tytułowych bohaterów, któremu nadano cechy ludzkie. Są także epitety „ jedną drogą”, „ pół drogi”. Archaizmy pojawiające się w tekście wynikają z języka, jakim posługiwano się w XVIII wieku, w czasie powstania utworu. Narrator jest wszechwiedzący, dostajemy od niego jasny przekaz krótkiej historii.
Człowiek i zdrowie – interpretacja bajki
Bajka „Człowiek i zdrowie”, opowiada o wędrówce dwóch tytułowych bohaterów. Na początku człowiek idzie szybko, zostawiając zdrowie w tyle. Nie zwraca uwagi na to, że zdrowie ostrzega go, aby zwolnił. Zaczął biec jeszcze szybciej. Zdrowie zauważyło, że towarzysz podróży nim gardzi, zwolniło więc i szło za nim spokojnym tempem. Po pewnym czasie, człowiek zaczął się nieco męczyć, uznał że początek wędrówki nadwyrężył jego nogi, zaczął kroczyć razem ze zdrowiem. Coraz bardziej zwalniał, aż w pewnej chwili stwierdził, że nie jest w stanie iść już dalej i zdrowie ma go prowadzić. Odparło ono jednak „ Było mnie zrazu słuchać” i odeszło, zanim człowiek zdążył odpowiedzieć. Człowiek przedstawiony w bajce symbolizuje wszystkich nas, kroczących przez życie.
Człowiek i zdrowie – morał
Całe życie pracujemy na swój stan zdrowia. Jeśli za młodu nie zadbamy o swój organizm, może się to na nim negatywnie odbić w starości. Utwór obrazuje trzy etapy naszego życia. Pierwszym z nich jest młodość, kiedy pędzimy, nie zwracając uwagi na swoje zdrowie, samopoczucie, stan organizmu. Nie myślimy wtedy, co będzie w przyszłości. Kiedy jesteśmy dorośli, zaczynamy się szybciej męczyć, interesować się suplementacją witamin, badaniami lekarskimi. Natomiast na starość odbijają się na nas wszystkie błędy młodego wieku, jesteśmy powolni, często odczuwamy dolegliwości ze strony naszego organizmu. Morał bajki jest taki, aby dbać o siebie już od najmłodszych lat i zawsze pamiętać o swoim zdrowiu, ponieważ zaniedbania odbiją się na naszym samopoczuciu w podeszłym wieku. Kiedy człowiek zorientuje się, że trzeba ratować swoje zdrowie i o nie zadbać, może być już za późno.
Podsumowanie
Bajka „Człowiek i zdrowie” zwraca uwagę na nasze codzienne zaniedbania. Nie zastanawiamy się jak codzienna gonitwa i bagatelizowanie sygnałów ze strony organizmu, wpłynie za parę lat na nasz stan zdrowia. Ignacy Krasicki w swych utworach przekazuje ponadczasową mądrość.