Chocholi taniec i jego symbolika

Autor: Marta Grandke

Najbardziej rozpoznawalnym dziełem Stanisława Wyspiańskiego z pewnością jest dramat „Wesele”. Dzieło to wpisywało się w sposób tworzenia charakterystyczny dla epoki Młodej Polski. W związku z tym pełne jest ono symboliki, a jedną z najważniejszych scen, które mają ukryte znaczenie, jest chocholi taniec. Był to rodzaj transu, w który zostali wprowadzeni wszyscy goście wesela.

Chochoł jest w „Weselu” postacią, która łączy ze sobą dwie płaszczyzny – realistyczną oraz fantastyczną. Zostaje zaproszony na wesele przez Rachelę i Poetę, wcześniej jest tylko garścią słomy służącą do okrywania roślin zimą. Mała Isia z kolei próbuje przepędzić Chochoła, co skutkuje jego gniewem, sprowadza on więc do chaty kolejne zjawy i elementy nadprzyrodzone. To za jego sprawą uczestnikom zabawy pojawiły się takie postaci jak Stańczyk, Wernyhora, Jakub Szela, Hetman czy Rycerz. Mściwość Chochoła i jego skłonność do płatania ludziom figli są zgodne z tym, czego dowiedzieć się można o nim z ludowych wierzeń.

Najważniejszą sceną z kolei jest ta kończąca dramat, kiedy wszyscy goście pogrążają się w hipnotycznym, chocholim tańcu i transie. Obrazuje to i symbolizuje uśpienie, bezradność i marazm, w jakich pogrążył się naród polski, zamiast podjąć kolejną próbę odzyskania niepodległości swojej ojczyzny. W tańcu tym pogrążają się zarówno przedstawiciele inteligencji, jak i chłopstwa, a róg, którego dźwięk mógłby ich zmotywować do walki został wcześniej zgubiony przez Jaśka, gdy ten chciał podnieść czapkę z pawimi piórami. Z drugiej zaś strony chochoł okrywa rośliny, by mogły one wiosną rozkwitnąć. Chocholi taniec może więc też symbolizować oczekiwanie na lepszy czas, w którym działanie będzie miało większe szanse na powodzenie. Bywa on także interpretowany jako wróżka wyzwolenia 

Chochoł jest więc w „Weselu” nośnikiem wielu symbolicznych znaczeń oraz łącznikiem między dwoma światami. Symbolizuje on oczekiwanie, bierność i uśpienie. Jednak to czekanie nie musi być rozumiane w kontekście negatywnym, tylko raczej jako wypatrywanie sprzyjającego czasu, w którym będzie można podjąć walkę o wolność i pokonać zaborców, którzy już od ponad wieku nie pozwalają Polakom na odzyskanie ojczyzny. Chochoł i jego taniec są sceną, która w pewien sposób przypieczętowuje los Polaków, pozbawiając ich po raz kolejny możliwości działania. Oznacza to, że nic tak naprawdę się nie zmieni, mimo chęci, ambicji i możliwości, którymi dysponują ludzie.

Dodaj komentarz