Literatura od początku swojego istnienia porusza wiele zróżnicowanych zagadnień. Opowiada ona o relacjach międzyludzkich, o społeczeństwach, o niezwykłych historiach i czynach, jakich dokonała ludzkość, ukazuje czytelnikowi inną perspektywę spoglądania na świat, a nawet potrafi zmienić jego światopogląd. Nikogo więc zapewne nie dziwi fakt, że to właśnie w tekstach literatury podnoszone są często problemy egzystencjalne, z jakimi boryka się człowiek oraz zagadnienia polityczne. Twórcy literatury bowiem zawsze żyją w konkretnych czasach, którym towarzyszą zróżnicowane bolączki oraz wydarzenia polityczno-historyczne, które mogą wpływać na treść dzieł, powstających w tym okresie. Tego typu problemy odnaleźć można na przykład w dziełach Adama Mickiewicza, w „Konradzie Wallenrodzie” oraz w „Dziadach”.
Cała fabuła powieści poetyckiej, jaką jest „Konrad Wallenrod”, opiera się na problemach egzystencjalnych i politycznych, w które uwikłany jest główny i zarazem tytułowy bohater. Konrad Wallenrod jest bowiem Litwinem, który za dziecka został uprowadzony ze swojej ojczyzny i wychowywał się w bliskości Zakonu Krzyżackiego. Jako osoba dorosła został także jego Wielkim Mistrzem, od którego wymagano prowadzenia wojny z Litwą. Tożsamość Wallenroda jest nieznana Krzyżakom. On sam zaś ma do rozwiązania wiele problemów egzystencjalnych i politycznych. Te drugie dotyczą właśnie toczącego się konfliktu między Litwą a Krzyżakami. Wallenrod tkwi w konflikcie między Krzyżakami, których jest Wielkim Mistrzem, a Litwinami, z którymi łączy go ojczyzna.
Ostatecznie podejmuje on trudną polityczną decyzję – rezygnuje ze zwycięstwa i z pozycji Wielkiego Mistrza, zdradzając Krzyżaków na polu bitwy, co gwarantuje zwycięstwo Litwie. Decyzja ta wiąże się także z poruszonymi w dziele problemami egzystencjalnymi. Wallenrod musi bowiem zdecydować, co liczy się dla niego bardziej – jego osobiste szczęście, czy wolność i zwycięstwo Litwy. Pomagając ojczyźnie Wallenrod rezygnuje właściwie z własnego życia, poświęca dla Litwy swoje małżeństwo, osiągniętą pozycję i bezpieczną przyszłość. Składa swoje życie na szali i rezygnuje ze wszystkiego, co jest mu drogie, by jego kraj mógł odnieść zwycięstwo w walce z wrogiem.
Konrad Wallenrod mierząc się więc z egzystencjalną refleksją na temat tego, co jest dla niego w życiu ważniejsze, zdecydował więc, że woli poświęcić się dla większej sprawy, niż wieść wygodne życie Wielkiego Mistrza. Zrealizował on swój plan, jednak przypłacił go śmiercią. Dzieło to więc porusza polityczne i egzystencjalne problemy dotyczące wolności narodu, jego godności oraz roli jednostki w procesach polityczno-historycznych.
Innym dziełem Mickiewicza, które porusza zagadnienia dotyczące problemów politycznych i egzystencjalnych, jest dramat „Dziady”. Opowiada on bowiem o losach narodu polskiego zniewolonego pod zaborami i o rozpaczliwych próbach odzyskania utraconej niepodległości. Problemy polityczne dotykają tej właśnie niewoli i dotyczą sposobów odzyskania wolności. Mickiewicz przedstawia więc losy narodu walczącego, rozpaczliwie próbującego znaleźć sposób, dzięki któremu pozbędą się rządów zaborcy. Autor przedstawia także konsekwencje takich działań niepodległościowych.
Bohaterowie „Dziadów” zostają uwięzieni, przetrzymywani wbrew swojej woli, przesłuchiwani, torturowani, a także przymusowo zsyłani na Syberię. Niewola Polski była w tamtych czasach ważnym problemem politycznym, co widać na przykładzie działań i motywacji bohaterów dramatu Mickiewicza. Ich życie niemal w całości skupiło się na polityce i na próbach odzyskania wolności. Ich jedynym celem stało się pozbycie się rosyjskiego najeźdźcy. Prowadzi to prosto do problemów egzystencjalnych zawartych w dramacie. Dotyczyły one głównie losów jednostki względem wspomnianych wcześniej problemów politycznych. Z ich powodu bohaterowie dzieła nie mogą właściwie przeżywać swojego życia w pełni, jest ono w całości poświęcone zmaganiom o wolność. Stoją oni także przed dylematem moralnym i zastanawiają się, czy wybrać zmagania z zaborcą i narazić siebie i rodzinę na niebezpieczeństwo, czy też skupić się na własnym, indywidualnym szczęściu i próbować realizować swoje cele i pragnienia w aktualnym systemie politycznym.
W takiej sytuacji jednostka stoi na przegranej pozycji względem historii i polityki, a jej decyzja zawsze będzie pociągała za sobą konsekwencje działań, które nie zostały podjęte. Mickiewicz rozważa w swoim dziele dylemat, w jaki sposób jednostka może i czy powinna wpływać na wydarzenia historyczne i czy jej poświęcenie jest konieczne i istotne dla polityki danych czasów.
Dzieła wszystkich epok opisują więc wiele problemów politycznych i egzystencjalnych, które często łączą się ze sobą i wynikają z siebie nawzajem. Najczęściej literatura skupia się na dramacie jednostek wobec politycznych konfliktów i historycznych wydarzeń, co można znaleźć na przykład w dziełach epoki romantyzmu, takich jak „Konrad Wallenrod” czy „Dziady”. Literatura nie udziela jednoznacznych odpowiedzi na poruszone zagadnienia, zmusza jednak czytelnika do zastanowienia się nad nimi.