Dzieło Stanisława Barańczaka oparte było na faktycznej nowomowie, jaką stosowały władze w czasach PRL-u. Przykładem takiego języka ograniczającego wolność były zatem także faktyczne przemówienia partyjne, w których członkowie partii przedstawiali społeczeństwu sposób, w jaki powinno ono postrzegać rzeczywistość i narzucali mu konkretne poglądy. Nowomowa była narzędziem kształtującym świat. Rzeczy i zjawiska nazwane w określony sposób zaczynały być tak postrzegane przez ludzi. Uporczywe stosowanie takich zabiegów sprawiało, że ostatecznie faktycznie zaczynały one zmieniać opisywane rzeczy.
Nowomowa to znaczące narzędzie do kształtowania rzeczywistości. Przykłady jej stosowania w literaturze i w prawdziwym życiu pokazują, że w praktyce naprawdę może ona doprowadzić do odebrania człowiekowi możliwości swobodnego wyrażania myśli, a co za tym idzie pozbawia go ona wolności.