Quo vadis – główne wątki

Autor: Marta Grandke

Jedną z najbardziej znanych powieści autorstwa Henryka Sienkiewicza wciąż pozostaje „Quo vadis”. Dzieło to opowiada wiele historii, a wszystkie rozgrywają się w antycznym Rzymie za czasów panowania w nim Nerona. Sienkiewicz prezentuje czytelnikom wiele wątków przeplatających się wzajemnie i mających tym samym wpływ na losy biorących w nich udział postaci.

Wątek miłosny

Jednym z najważniejszych wątków jest ten, który dotyczy miłości. Opisuje on przede wszystkim uczucie, jakie rodzi się między Markiem Winicjuszem i Ligią Kalliną oraz przeszkody, jakie bohaterowie napotykają w trakcie swojej relacji. Sienkiewicz opisuje jednak także inne pary, takie jak na przykład Neron i Poppea czy Petroniusz i Eunice. Miłość w „Quo vadis” często przybiera niespodziewane oblicza i pojawia się tam, gdzie nikt się jej nie spodziewa. Dla Ligii i Winicjusza wątek ten ma szczęśliwe zakończenie, ale nie można tego powiedzieć o wszystkich przedstawionych w powieści parach. Petroniusz i Eunice giną jako samobójcy, a związek Nerona i Poppei to toksyczna walka o władzę. Zachowanie oraz poświęcenie Winicjusza dla Ligii pokazuje jednak, że nawet w niesprzyjających warunkach prawdziwa miłość może się narodzić i przetrwać wszelkie trudności.

Wątek religijny

Sienkiewicz poświęca cały wątek religiom, ich istnieniu w świecie przedstawionym oraz to, jak walczą one o miejsce w nim. Opisuje w ten sposób wiarę w panteon rzymskich bogów, która to religia do tej pory była dominująca oraz właśnie rodzące się chrześcijaństwo. W dziele ukazane są więc zmagania pierwszych wyznawców Jezusa oraz cierpienia, jakie przeżywają, gdy giną na arenach lub poprzez ukrzyżowanie. Sienkiewicz wskazuje jednak, że nie była to przeszkoda dla kolejnych osób, by się nawracać na tę religie i przyjmować chrzest święty na przykład z rąk samego świętego Piotra. Zmagania pierwszych chrześcijan są więc przykładem tego, że nigdy nie wolno się poddawać, a dobro zawsze znajdzie sposób na to, by triumfować.

Wątek wewnętrznych przemian

W związku z chrześcijaństwem pojawia się także w książce motyw wewnętrznych przemian bohaterów, którzy przechodzą je właśnie po zapoznaniu się z naukami świętego Piotra czy innych apostołów. Spotyka to między innymi Marka Winicjusza, który początkowo chce się zmienić z miłości do Ligii Kalliny, a z czasem dostrzega słuszność nauk, jakie głoszą chrześcijanie w Rzymie. Przyjmuje więc chrzest, a styl życia rzymskich patrycjuszy zaczyna go brzydzić i odrzucać. Przemianę wewnętrzną przechodzi też Chilon, który rozumie swoje błędy. Nawraca się więc i ginie poprzez ukrzyżowanie z innymi chrześcijanami.

Wątek walki dobra ze złem

Sienkiewicz opisuje także wątek, w którym dobro ściera się ze złem w odwiecznej walce. Dobro reprezentują wyznawcy chrześcijaństwa, cierpiący za niewinność i ginący w trakcie igrzysk. Zło zaś to rzymscy patrycjusze i dwór Nerona, ludzie okrutni, zepsuci i bezwzględni, pozbawieni moralności i sumienia. Być może zło w „Quo vadis” przez jakiś czas bierze górę, ale ostatecznie to dobro musi zatriumfować. Sienkiewicz w ten sposób wskazuje, że warto zawsze, nawet mimo licznych trudności, postępować moralnie i nie krzywdzić innych, nawet jeśli przyniosłoby to komuś liczne korzyści. Zło upada też w powieści wraz z groteskową śmiercią Nerona, który jest jego personifikacją.

Wątek władzy i jej upadku

W „Quo vadis” istotną rolę odgrywa także wątek władzy i jej stopniowego upadku. Rzymem i społeczeństwem rządzi Neron, człowiek okrutny i bezwzględny, który zamordował dla władzy własną matkę. Jest on krwawym dyktatorem, którego wszyscy się obawiają. Nie powinien on mieć mocy decydowania o cudzym życiu. Jego rządy są zatem przykładem tego, jak nie powinno wyglądać kierowanie imperium. Neron doszedł do pozycji cezara dzięki morderstwu brata i własnej matki, do czego zachęciła go równie żądna władzy Poppea Sabina. Sienkiewicz pokazuje czytelnikom, do czego mogą doprowadzić takie możliwości w nieodpowiednich rękach. Cały dwór Nerona i obywatele Rzymu żyją w strachu przed nieobliczalnymi decyzjami cezara, które mogą doprowadzić do ich śmierci. Niekompetencja Nerona ostatecznie doprowadza też do pożaru Rzymu, w którym wiele osób straciło życie lub cały dobytek. Na szczęście spotyka go także zasłużona kara – traci swoją pozycję w wyniku spisku i zostaje zabity z ręki wyzwoleńca, nie potrafił bowiem nawet popełnić samobójstwa. Poppea ginie z kolei z ręki Nerona, tak jak wcześniej jego matka, podziela więc ten sam los, który jej zgotowała razem z nim.

Wątek życia w mieście

Niemal cała akcja powieści „Quo vadis” rozgrywa się w jednym z najbardziej znanych miast i stolic świata, czyli w Rzymie. Sienkiewicz opisuje różne klasy społeczne, jakie mieszkają na jego terenie oraz sposób, w jaki wygląda ich codzienność. Są więc ukazani bogaci patrycjusze, gladiatorzy, niewolnicy czy osoby ubogie. Rzym jest także ogromną areną dla niekończących się sporów światopoglądowych i walki o wolność różnych grup, na przykład takich jak niewolnicy czy gladiatorzy. To bez wątpienia bardzo niebezpieczne miejsce do życia, ale także rozgrywają się tam najważniejsze wydarzenia ze świata przedstawionego i jest on w centrum akcji.

Dodaj komentarz