Jedną z najbardziej znanych powieści autorstwa Stefana Żeromskiego jest „Przedwiośnie”. Opowiada ona o losach młodego chłopaka, Cezarego Baryki, który żyje w wyjątkowo burzliwych i historycznych czasach. W powieści towarzyszy mu wiele postaci z dalszego planu, między innymi jego ojciec, czyli Seweryn Baryka.
Charakterystyka Seweryna Baryki
Seweryn Baryka urodził się w Polsce, jednak to nie tam spędził większość swojego życia. Z powieści dowiedzieć się można, że był on wnukiem Kalista Grzegorza Baryki, dziedzica „Sołowijówki z przyległościami”. Żeromski nie wspomina nic więcej o jego pochodzeniu. Jednak pamiętnik Kalista stał się dla Seweryna symbolem utraconego majątku oraz dziedzictwa jego rodziny. Utrata rodzinnego majątku miała także realny wpływ na życie Seweryna, który stał się zubożałym szlachcicem i w związku z tym nigdy nie odebrał pełnego wykształcenia. Dlatego też musiał znaleźć dla siebie jakieś zarobkowe zajęcie, które pozwoliłoby mu się utrzymać wraz z rodziną. Wyjechał więc zagranicę, gdzie najpierw pracował pod Uralem, a następnie wywędrował do miasta Baku. Tam udało mu się objąć stanowisko urzędnika. Seweryn był bowiem człowiekiem bardzo pracowitym, sumiennym i uczciwym, co zostało dostrzeżone i docenione przez innych.
Gdy Seweryn nieco wzbogacił się i ustabilizował swoją sytuację, postanowił założyć rodzinę. Swoją żonę znalazł podczas miesięcznego urlopu w Polsce. Jadwiga Dąbrowska, szlachcianka, nie wyszła za zamożnego urzędnika z miłości, ale raczej z rozsądku. Po zawarciu małżeństwa młoda para powróciła do Rosji, gdzie na świat przyszedł ich jedyny syn, czyli Cezary Baryka. Seweryn pragnął zapewnić dziecku to, czego jemu brakowało w życiu, czyli między innymi pełne wykształcenie. Bardzo kochał on swojego syna. Nie zapominał jednak o trzymaniu dyscypliny i o surowym wychowywaniu swojego jedynaka. Sądził bowiem, że jest to właściwy sposób, by Cezary wyrósł na dobrego człowieka.
Seweryn mimo wielu lat w Rosji, wciąż pozostawał patriotą. Jednym z jego marzeń był powrót do Polski, powstrzymywała go jednak myśl o kwestiach finansowych. Był rozczarowany faktem, że Cezary czuje się Rosjaninem, nie zaś Polakiem jak jego rodzice. Po wybuchu I wojny światowej Baryka został wcielony do armii rosyjskiej. Musiał więc walczyć za obcy naród. Wierzył jednak, że wojna szybko się skończy i wciąż starał się być na bieżąco z tym, co dzieje się w jego rodzinie. Można więc powiedzieć, że był dobrym mężem oraz ojcem. W pewnym momencie jego patriotyzm pchnął go do przejścia na stronę legionów polskich. Postarał się jednak wrócić do Baku. Seweryn w trakcie wojny zmienił się, sprawa polska stała się dla niego najwyższą wartością i chciał to przekonanie wpoić swojemu synowi. Na wojnie stracił też zdrowie, został ranny w głowę i przypominał nędzarza, syn nie poznał go więc po powrocie.
Seweryn głęboko wierzył, że w Polsce czekają na niego szklane domy, a powrót do kraju stał się jego prawdziwą obsesją. Poświęcił wszystko, co miał, by udać się w podróż do swojej ojczyzny. Okłamał także swojego syna, wmawiając mu, że w Polsce czekają na niego cuda. Seweryn w głębi duszy był więc romantykiem i idealistą, który wierzył w wyższe wartości i był gotów dla nich poświęcić swoje życie. Gorąco pragnął, by jego syn podzielał te zapatrywania. Niestety Baryka nie dotarł do Polski – wyczerpany zmarł w pociągu i został pochowany blisko granicy kraju.
Baryka był więc przedstawicielem inteligencji wieku XIX. Odznaczał się patriotyzmem i idealizmem oraz wiarą w swój kraj i jego rozwój. Niestety to, o czym marzył, nie mogło się zrealizować, przekonał jednak swojego syna do pozostania w Polsce i walki o nią.,