Praca jest człowiekowi niezbędna w życiu, dzięki niej może bowiem wytwarzać potrzebne mu dobra i utrzymać siebie oraz rodzinę. Dzięki pracy społeczeństwo może się nieustannie rozwijać i sprawiać, że wszystkim jego członkom żyje się lepiej. Zdarza się jednak, że człowiek trafia w swoim życiu na pracę, która staje się jego pasją i sensem jego codziennej egzystencji. Poświęca jej wówczas cały swój czas oraz zaangażowanie, jest ona bowiem czymś, co pochłania go bez reszty. W skrajnych przypadkach jest nawet w stanie oddać za nią swoje życie.
Motyw pracy jako pasji ukazywali w swoich dziełach liczni twórcy literatury, zwłaszcza w dobie pozytywizmu, gdzie praca stała się jednym z ważniejszych punktów ich programu. Pojawia się on więc między innymi w „Lalce” Bolesława Prusa, „Siłaczce” Stefana Żeromskiego oraz w „Chłopach” Władysława Reymonta.
Praca jest istotnym motywem powieści „Lalka” autorstwa Prusa, jednak najbardziej oddany jest jej jeden z bohaterów, Ignacy Rzecki. Zajmuje on stanowisko subiekta w sklepie Wokulskiego i całkowicie poświęcił swoje życie tej roli. Nie zarabiał on dzięki temu wiele pieniędzy, ale nie sprawiało to, że przez to mnie angażował się wykonywanie swoich obowiązków. Rzecki nawet mieszkał blisko pracy, tak wiele znaczyło dla niego jego stanowisko subiekta.
Swoje zadania wykonywał według starannie zaplanowanego harmonogramu. Ominięcie któregoś z nich w oczach Rzeckiego urastało do rangi straszliwej katastrofy, zaburzającej jego spokój. Rzecki poświęcał tej pracy więcej uwagi, niż było to od niego wymagane w ramach jego obowiązków, co świadczy o tym, że stała się ona właściwie jego pasją oraz sensem życia.
Innym przykładem całkowitego poświęcenia się pracy odnaleźć można w noweli „Siłaczka” autorstwa Stefana Żeromskiego. Główna bohaterka, Stanisława Bozowska, pracowała jako wiejska nauczycielka. Jej zadaniem było edukowanie najbiedniejszych ludzi, mieszkających na wsi, bez dostępu do edukacji i kultury. Kierowała się ideałami pracy organicznej i pracy u podstaw.
Swojej pracy poświęciła swoje życie i możliwości, nie zarabiała dzięki niej wielkich pieniędzy. Dodatkowo tworzyła prosty podręcznik fizyki dla ludu. Była idealistką i szlachetną osobą, dla której praca była także pasją i ideą, której była oddana całym sercem. Nie troszczyła się przez to o siebie i żyła w nędzy, co ostatecznie kosztowało ją życie, zmarła bowiem na tyfus w nędznej izbie. Jednak walka z zacofaniem prowincji była nie tylko jej pracą, ale także pasją i poświęciła jej wszystko, co miała.
Do pracy przywiązany był także jeden z bohaterów powieści „Chłopi”, czyli Maciej Boryna. Całe swoje życie spędził na wsi i pracował na roli. Był on bardzo związany ze swoją ziemią, cenił ją i poświęcał jej wszystko. Praca na roli nie tylko pozwalała mu przeżyć, ale także kształtowała całe jego życie i światopogląd. Można także powiedzieć, że stała się sensem jego istnienia. Boryna podporządkowywał jej każdy swój dzień, aż do samego końca swojego życia, gdy ciężko chory wyszedł ostatni raz na swoje pola. Zapewne nie byłby w stanie wykonywać innego zajęcia, rola była jego największą pasją.
Jak widać, praca może stać się dla człowieka czymś więcej, niż tylko źródłem utrzymania i sposobem na wytwarzanie potrzebnych dóbr. Czasami staje się pasją człowieka, a nawet sensem całego jego istnienia. W takiej chwili jest on w stanie poświęcić dla niej wszystko to, co ma, nawet jeśli ma to być życie.