W „Panu Tadeuszu” Adama Mickiewicza pojawia się wiele postaci z pierwszego oraz z drugiego planu. W przypadku postaci kobiecych najważniejsze są dwie bohaterki, czyli Zosia Horeszkówna oraz Telimena. Kobiety te łączy dość bliska relacja, Telimena jest bowiem opiekunką Zosi i jej zadaniem jest wprowadzenie dziewczyny do towarzystwa w odpowiedni sposób. Mickiewicz jednak opisał je na zasadzie przeciwieństw i kontrastu, kreując Zosię w taki sposób, by wypadała ona korzystniej na tle Telimeny.
Zosia to młodziutka wnuczka Stolnika Horeszki i córka Ewy, dawnej ukochanej Jacka Soplicy. Gdy rodzice osierocili ją, to właśnie były zalotnik jej matki zajął się nią, zaczął złożyć na jej utrzymanie i sprowadził Telimenę, by zajęła się jej wychowaniem. W „Panu Tadeuszu” Zosia ma około czternastu lat, jest więc jeszcze bardzo młoda. Opisywana jest jako piękna dziewczyna – ma jasne włosy, niebieskie oczy i zdrową, opaloną cerę, wiele czasu spędza bowiem na dworze. Zosia bardzo lubi zajmować się ogródkiem i pasać drób, podoba jej się proste wiejskie życie. Jest ona także dziewczyną grzeczną, nieśmiałą i dobrze wychowaną, a przy tym prostolinijną. Nie znaczy to jednak, że nie ma ona własnej opinii czy charakteru. Zosia potrafi się na przykład sprzeciwić Telimenie i odmówić założenia wymyślnej, modnej sukni, jaką opiekunka jej sprezentowała. Zosia jest dziewczyną, która wyznaje raczej tradycyjne wartości, takie jak wiara, skromność czy patriotyzm.
Z kolei Telimena jest kobietą piękną, ale doświadczoną już i dojrzałą. Jest świadoma swojej urody i nie waha się podkreślać jej przy pomocy modnych strojów, wydekoltowanych sukien i kosmetyków takich jak róż do policzków. Telimena większą część swojego życia spędziła w Petersburgu, dlatego jest obyta w towarzystwie, przywykła do życia na salonach i zna się między innymi na manierach i sztuce. Telimena nie ma problemu z odnalezieniem się w towarzystwie, chętnie flirtuje z mężczyznami – nawet młodszymi od niej, tak jak Tadeusz Soplica – i dzieli się anegdotami ze swojego życia w Petersburgu. Telimena jest także kobietą rozsądną, która wie, co dla niej dobre, dlatego z rozsądku i dla stabilizacji godzi się poślubić Rejenta.
Zosia i Telimena różnią się więc od siebie w każdym możliwym aspekcie. Jedna z nich jest młodą, niedoświadczoną i niewinną dziewczyną, druga zaś dojrzałą kobietą, świadomą swoich atutów i potrafiącą je właściwie podkreślić. Zosia ceni sobie proste, wiejskie życie i tradycyjne wartości, Telimena zaś przywykła do życia wielkiego miasta i lubi salonowe rozmowy i chętnie korzysta z dobrodziejstw cywilizacji. Każda z nich szuka w swoim życiu czegoś innego. Zosia wychodzi za Tadeusza z miłości i wybiera tym samym mężczyznę o podobnych wartościach. Telimena szuka bezpieczeństwa i stabilizacji w małżeństwie i niekoniecznie potrzebuje do tego czegoś więcej niż sympatii.