Dramat człowieka zmagającego się z przeciwnościami losu. Omów zagadnienie na podstawie „Mitologii” Jana Parandowskiego. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Autor: Marta Grandke

Przeciwności losu to coś, z czym zmaga się w ciągu życia każdy człowiek, mimo iż wszyscy życzą sobie, by było ich jak najmniej. Są one jednak nieodłączną częścią ludzkiego losu i mają wiele twarzy. Przeciwności nie są sprawiedliwe. Niektórzy ciągle je napotykają, inni niemal wcale nie doświadczają trudów związanych z nimi. Jedno jest pewne – są one uniwersalnym doświadczeniem w ludzkiej egzystencji. Przybierają postać niespełnionych marzeń, śmierci bliskich, biedy, katastrof takich jak konflikty zbrojne i wielu innych wydarzeń. Dla każdego coś innego może być prawdziwą przeciwnością losu. Często pojawiają się one w wielu dziełach literackich. Ich przykłady znajdują się między innymi w „Mitologii” Jana Parandowskiego, w noweli „Marta” autorstwa Elizy Orzeszkowej czy w „Przedwiośniu” Stefana Żeromskiego. 

W mitologii greckiej znana jest opowieść o architekcie zwanym Dedalem. Był on tak utalentowany, że znalazł się na dworze króla Krety, czyli Minosa. Król bardzo cenił sobie Dedala, który między innymi wybudował labirynt dla Minotaura. Nie chciał mu więc pozwolić na powrót do ojczyzny i Dedal wraz z synem Ikarem zostali uwięzieni na wyspie. Dedal nie poddał się jednak i skonstruował z wosku i piór latające skrzydła. Dzięki nim mieli wraz z Ikarem zbiec z niewoli. Skrzydła zadziałały i ojciec wraz z synem lecieli nad morzem. Ikar podleciał jednak zbyt blisko słońca, wosk na jego skrzydłach roztopił się i chłopak runął do wody, by tam zginąć. Historia Dedala jest opisem bezsilnej walki z kolejnymi przeciwnościami losu. Gdy udało mu się pokonać jedne, natychmiast zjawiły się kolejne nieszczęścia.

Kolejnym przykładem z „Mitologii” Parandowskiego jest Herakles. Był on doświadczony przez wiele tragedii i przeciwności, był także obiektem nienawiści bogini Hery. Jednak bohater nie poddał się i walczył z każdą kolejną przeciwnością, która stanęła na jego drodze. Nawet zemsta Hery nie mogła go powstrzymać przed działaniem i walką. Herakles nie był zwykłym człowiekiem i wiele jego trudności wynikało właśnie z tego. Nie załamał się jednak, mimo wymierzonych w niego ataków. Zabiła go dopiero zazdrość jego żony, Dejaniry.

O trudnościach i przeciwnościach opowiada także nowela „Marta” Elizy Orzeszkowej. Tytułowa bohaterka zostaje nagle wdową i ma na utrzymaniu małą córkę. Tytułowa Marta jest w złej sytuacji finansowej, ale nie ma żadnych umiejętności, które zapewniłyby jej pracę zarobkową. Mimo to nie poddaje się i wciąż próbuje szukać kolejnych posad. Zmaga się z biedą, chorobą dziecka i wieloma przeciwnościami, które nie łamią jej, wciąż podnosi się i walczy dalej. Ginie pod kołami powozu, po nieudanej próbie kradzieży leku dla dziecka. Aż do samego końca próbowała przetrwać. Marta odmówiła także zostania prostytutką, co szybko zapewniłoby jej finansową stabilizację. Wierzyła, że ciężka praca w końcu pomoże jej się podnieść z biedy.

O wielu przeciwnościach w życiu opowiada także „Przedwiośnie” Stefana Żeromskiego. Główny bohater, Cezary Baryka, dorasta w niespokojnych czasach rewolucji w Baku, I wojny światowej i odbudowy Polski po latach zaborów. Jest zmuszony brać udział w rewolucji czy w wojnie z bolszewikami. Traci swoich rodziców w tych historycznych wydarzeniach. Kolejne przeciwności losu nie załamują jednak Baryki, raczej sprawiają, że zaczyna się kształtować jego światopogląd, a on sam dojrzewa i przestaje być dzieckiem.

Ludzi spotykają różne dramaty w postaci przeciwności losu. Często powoduje to ich upadek, ale niektórzy próbują z nimi walczyć, by przetrwać. Jest to widoczne w przytoczonych przykładach z dzieł literackich, gdzie bohaterowie wciąż starali się przeciwdziałać nieszczęściom.

Dodaj komentarz