Egzystencjalizm w Dżumie

Autor: Marta Grandke

Albert Camus jest autorem parabolicznej powieści „Dżuma”, którą można odczytywać jako metaforę dotyczącą natury zła. Autor opisał w swoim dziele losy miasta Oran i jego mieszkańców, dotkniętych epidemią tytułowej choroby. W tekście w związku z tym można znaleźć liczne filozoficzne rozważania dotyczące natury zła, ludzi czy też losu człowieka. Pisarz zawarł więc w swoim dziele wiele refleksji, które łączą się z prądem zwanym egzystencjalizmem. W ten sposób twórca próbował skłonić czytelnika do refleksji nad jego życiem.

Egzystencjalizm znany jest jako nurt filozoficzny. Głosi on, że człowiek jest jednostką wolną, ale równocześnie samotną. Jego przyszłość jest niepewna i nieokreślona, dlatego każda podejmowana przez niego decyzja jest podszyta strachem. Człowiek ma być skazany na wolność, ale nie jest to dla niego dogodna sytuacja, ponieważ nie jest w stanie od niej uciec. Egzystencjalizm skupia się więc na ludzkim życiu i na tym, jak ono wygląda.

W „Dżumie” wiele aspektów powiązanych jest właśnie z egzystencjalizmem oraz z rozważaniami dotyczącymi natury ludzkiego życia. Bohaterowie powieści w obliczu śmiertelnej choroby zmuszeni są do przewartościowania swojej moralności oraz do zastanowienia się, czym naprawdę jest dla nich życie i co jest w nim najbardziej istotne.

Wiele postaci, tak jak na przykład doktor Bernard Rieux i Jean Tarrou, nie wierzy w żadnych bogów i określa się mianem ateistów. Dla nich życie kończy się wraz ze śmiercią, po której nie ma żadnej nagrody. Mimo to poświęcali się, by leczyć ludzi, był to ich własny wybór. Nie oczekiwali za to niczego. Nie wierzyli w istnienie czegoś takiego jak nieśmiertelna dusza, nie cenili także cierpienia w sposób znany katolikom. W związku z tym to, czego byli świadkami, nie miało dla nich żadnego sensu.

Z kolei jezuita, ojciec Paneloux, początkowo wierzył, że dżuma jest bożą karą za grzechy, jednak zetknięcie się ze śmiercią niewinnego dziecka sprawiło, że zrewidował swoje poglądy. Jak wielu innych bohaterów – na przykład dziennikarz Rambert – pod wpływem tych doświadczeń na nowo zaczął się zastanawiać, czym właściwie jest życie i jakie wybory powinien w nim podejmować człowiek, który stanął w obliczu straszliwego zła i zagrożenia.

„Dżuma” pokazuje więc wiele aspektów egzystencjalizmu oraz rozważania nad ludzkim życiem i jego sensem. Wiele postaci w powieści uległo wewnętrznej przemianie dopiero w obliczu zagrożenia śmiercią.

Dodaj komentarz