Jak władza wpływa na człowieka? Omów zagadnienie na podstawie Makbeta Williama Szekspira. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Autor: Marta Grandke

Władza to coś, czego pożąda wiele osób, ale utożsamiana jest też z tym, że deprawuje ona człowieka i wydobywa z niego jego najgorsze cechy. Władza często utożsamiana jest z potęgą, mocą i możliwością, by zarządzać cudzym życiem. Rzadko kiedy osoby pożądające jej widzą w niej ogromną odpowiedzialność i ciężki obowiązek, któremu trudno jest podołać. Motyw władzy i jej wpływu na człowieka często pojawia się w wielu dziełach literackich. Można go wskazać w takich utworach jak na przykład „Makbet”

„Makbet” Szekspira prezentuje upadek człowieka, który sięgnął po władzę, która mu się nie należała. Początkowo główny bohater był tanem Glamis oraz dowódcą wojsk króla Dunkana. Pewnego dnia usłyszał jednak przepowiednię trzech wiedźm, które zapowiedziały mu, że będzie też tanem Kawdoru oraz przyszłym królem Szkocji.

Makbet początkowo nie zamierzał dążyć do wypełnienia wróżby, ale jego ambitna żona namówiła go do zamordowania króla Dunkana i zajęcia jego tronu. Władza sprawiła więc, że Makbet stał się mordercą i podniósł rękę na własnego króla i krewnego. Władza i strach przed jej utratą wraz ze świadomością dokonanej zbrodni doprowadziły też do jego obłędu. Makbet nie spał, miał halucynacje, nieustannie widział wszędzie wrogów i podejrzewał wymierzone w siebie spiski. Nie zaznał już spokoju, podobnie jak jego żona. Stracili oni zdrowe zmysły, a następnie także i życie. Lady Makbet popełniła samobójstwo, a Makbeta zabił Makduf, w trakcie odzyskiwania tronu Dunkana dla jego syna i prawowitego dziedzica.

Władza nie przyniosła Makbetowi niczego dobrego i zniszczyła mu życie. Był on poza tym władcą słabym, ulegającym paranoi i przerażeniu, skupionym na sobie i na próbach zachowania tronu, zamiast na losie poddanych. Makbet jest zatem bardzo negatywnym przykładem wpływu władzy na człowieka.

„Antygona” Sofoklesa pokazuje, że człowiek starający się zachować władzę nie cofnie się przed niczym. Tron Edypa przejął po jego śmierci Kreon. Był on jednak władcą słabym i starał się umocnić swoją pozycję. Próbą tego był zakaz pochowania Polinika przez rodzinę, co godziło w boskie prawo. Kiedy Antygona sprzeciwiła się i pochowała zmarłego w pojedynku brata, tak jak nakazywała jej wiara, Kreon wydał na nią wyrok śmierci, chcąc pokazać innym, że nie można mu się sprzeciwiać. W ten sposób ukazał jednak przede wszystkim swoją słabość. Śmierć Antygony przyniosła Kreonowi wyłącznie nieszczęście. Stracił bowiem syna, narzeczonego Antygony, który na wieść o jej losie popełnił samobójstwo oraz własną żonę, która nie poradziła sobie z utratą syna. Kreon dla władzy poświęcił rodzinę, co pokazało, jak bardzo uległ jej pokusie.

Dramat „Balladyna” pokazuje, jak wielką pokusą jest władza. Uległa jej tytułowa Balladyna. By awansować społecznie, zmienić swój los i ostatecznie zdobyć koronę, wkroczyła ona na ścieżkę zbrodni. Zaczęło się to wraz z morderstwem jej własnej siostry. Później Balladyna dopuszczała się jeszcze innych okrucieństw, aż wreszcie została królową. Nie cieszyła się jednak długo władzą, ponieważ za karę zginęła od pioruna. Władza zdeprawowała Balladynę i przekreśliła jej życie.

„Rok 1984” pokazuje, że niektórzy dla władzy nie cofną się przed niczym. Zbrodnicza partia w celu zachowania swojej pozycji inwigiluje ludzi, dzieli ich na klasy, zniekształca historię i manipuluje społeczeństwem przy pomocy propagandy. Nie ma takiej rzeczy, do której nie posunąłby się człowiek. by zachować władzę, moc i wpływy, co doskonale pokazuje powieść Orwella. To świadectwo tego, że władza potrafi zmienić ludzi w prawdziwe, bezwzględne potwory. Dla wielu osób jest ona cenniejsza niż cokolwiek innego na świecie, a jej utrzymanie to jedyny cel ich życia.

Dodaj komentarz