Społeczeństwo funkcjonuje każdego dnia bez przeszkód dzięki licznym nakazom, konwencjom, które ustalają ramy, w obrębie których kształtują się ludzkie zachowania. Jest to sposób na uporządkowanie życia i uniknięcie chaosu, a także na ograniczenie niepożądanych zachowań, które przyczyniłyby się do cudzej krzywdy, takich jak na przykład kradzież czy morderstwo. Jednak świat jako źródło społecznych nakazów reguluje także mniej istotne kwestie, takie jak etykieta, strój czy różne ograniczenia w codziennym życiu. Każda jednostka prędzej czy później musi się z takimi oczekiwaniami społecznymi zmierzyć i często ma to na nią istotny wpływ. Zaobserwować to można w wielu dziełach literackich, takich jak „Ferdydurke” Witolda Gombrowicza, „Tango” Sławomira Mrożka, „Zbrodnia i kara” Fiodora Dostojewskiego oraz „Lalka” Bolesława Prusa.
„Ferdydurke” Gombrowicza to powieść, która w całości w zasadzie traktuje na temat rozmaitych ról społecznych, jakie przyjmuje człowiek oraz masek, które każdego dnia przybiera, by funkcjonować w społeczeństwie. Dana osoba nigdy nie może być w pełni sobą, ponieważ musi za każdym razem wchodzić w inną rolę – matki, ojca, pracownika, dziecka, ucznia. Wymagają one od człowieka innych cech charakteru, odmiennego zachowania, a przez to może okazać się konieczne ukrycie pewnych elementów osobowości.
Człowiek zatem nie jest w stanie osiągnąć autentyczności i funkcjonować całkowicie jako on sam, ponieważ zawsze coś go ogranicza. Będzie on inną osobą w samotności i inną na przykład w pracy. Społeczeństwo wymusza na ludziach takie zachowanie, co z kolei może przerodzić się w bunt i poczucie frustracji, co zaobserwował Józio, główny bohater, który jako dorosły nagle pewnego dnia został zmuszony do powrotu do szkoły.
W dramacie „Tango” Mrożek z kolei ukazał świat, w którym zniesiono wszelkie ograniczenia czy społeczne nakazy. Rodzice głównego bohatera, Artura, należeli do pokolenia, które zbuntowało się i zaprowadziło w świecie wolność absolutną. Nikt nie musi się stosować do żadnych reguł, obyczaje i reguły praktycznie nie istnieją, nikt też nie stosuje się do ról społecznych, takich jak rodzice czy dziadkowie.
W wyniku tego panuje absolutny chaos, znikają podziały między klasami, a Artur, jako przedstawiciel kolejnego pokolenia rozpaczliwie pragnie przywrócenia porządku. Nie ma też już nic, przeciwko czemu on sam mógłby się zbuntować. Mrożek opisuje zatem świat, w którym według niego naturalny porządek załamał się, co doprowadziło do ludzkich nieszczęść. Wskazuje zatem, że społeczne ograniczenia się ludziom potrzebne.
„Zbrodnia i kara” to przykład tego, jak frustracja spowodowana niemożliwymi do spełnienia wymogami i nakazami społecznymi może się odbić na człowieku. Główny bohater, Rodion Raskolnikow nie ma żadnych perspektyw. Żyje w społeczeństwie zaprojektowanym tak, że nie jest w stanie się utrzymać, a jego siostra chce wyjść za mąż z rozsądku, by poprawić sytuację finansową rodziny. Wszystkie te okoliczności mają tak destrukcyjny wpływ na człowieka, że Raskolnikow ostatecznie posuwa się do zamordowania starej lichwiarki.
W powieści „Lalka” Stanisław Wokulski zakochuje się w Izabeli Łęckiej, pochodzą jednak z różnych klas społecznych – ona jest arystokratką, a on handlowcem z ubogiej szlachty. Ograniczenia społeczne unieszczęśliwiają zatem Wokulskiego, ponieważ mimo jego licznych starań nie jest on mile widziany wśród arystokratów i nie może zdobyć ukochanej, ona sama zaś nie widzi w nim kandydata na męża. Nakazy społeczne zatem unieszczęśliwiają Wokulskiego i prowadzą do frustracji, a później także do chęci odebrania sobie życia,