Oczywistym jest, że każda społeczność, nawet niewielka, chce się jak najlepiej zapisać w historii świata, tak, by kolejne pokolenia wspominały ją dobrze. Każda grupa społeczna dba o swój wizerunek, nawet jeśli w rzeczywistości nie może się pochwalić idealną opinią. Często także wyobrażenie na temat danej społeczności i sposób, w jaki jest ona ukazywana, ma dodatkowy cel, zwłaszcza w przypadku jej wyidealizowanego obrazu. Sytuacja ta ma często miejsce w literaturze, gdzie autorzy idealizują daną społeczność, by dzięki temu wywrzeć na czytelnikach odpowiednie wrażenie. Często stoi za tym potrzeba, by dzięki literaturze upamiętnić daną grupę lub unieśmiertelnić własne wspomnienia z dzieciństwa czy młodości. Przykłady tworzenia wyidealizowanego obrazu społeczności znaleźć można w takich utworach jak „Pan Tadeusz” Adama Mickiewicza, „Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki” Ignacego Krasickiego czy też „Potop” Henryka Sienkiewicza.
W epopei „Pan Tadeusz” Adam Mickiewicz stworzył obraz niewielkiej społeczności, jaka żyła w Soplicowie. Jest ona reprezentacją społeczności szlacheckiej żyjącej właśnie w wiejskich dworkach, jaką Mickiewicz znał w czasach swojej młodości. Była to społeczność, jaką często można było spotkać w czasach dawnej, szlacheckiej Polski. Autor stworzył w dziele jej wyidealizowany obraz na bazie własnych wspomnień. Postaci, które opisuje, to wspaniała reprezentacja szlachty – patrioci, dobrzy gospodarze i przydatni członkowie lokalnej społeczności. Zarówno Sędzia, jak i Tadeusz Soplica oraz inni mieszkańcy Soplicowa, są zaangażowani w kwestie polityczne i niepodległościowe. Doskonale zajmują się także swoim gospodarstwem i zarządzają pracą chłopów. Oprócz tego znajdują oni także czas na to, by pielęgnować wiarę oraz tradycje narodowe.
Są więc idealnymi obywatelami, tworzącymi zaangażowaną, pracowitą społeczność. Oczywiście mają swoje przywary, ale Mickiewicz opisuje je w sposób dający do zrozumienia, że są one nieistotne. Kreuje on więc przed czytelnikami wyidealizowany obraz społeczności Soplicowa. Mickiewicz zrobił to w momencie, w którym społeczeństwo polskie musiało żyć pod zaborami, a kultura szlachecka powoli odchodziła już w zapomnienie. Mickiewicz chciał przywołać więc i utrwalić jej najlepsze obrazy, które mógłby przekazać kolejnym pokoleniom. Był to także sposób na unieśmiertelnienie własnych wspomnień dotyczących młodości, która była przez niego idealizowanym czasem.
Innym przykładem dzieła literackiego, w którym autor utrwalił wyidealizowany obraz społeczności jest powieść „Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki” autorstwa Ignacego Krasickiego. Autor opisał w niej społeczność żyjącą na wyspie Nipu, której codzienne funkcjonowanie przypominało właściwie utopię, nieznaną wcześniej głównemu bohaterowi powieści, który przybył na wyspę z Polski. Nipuanie żyją w określonym porządku, który zdaje się być właściwie perfekcyjny – mieszkańcy opierają się na założeniach wolności, sprawiedliwości oraz równości wszystkich członków swojej społeczności. Główny bohater, obserwując życie na wyspie Nipu, przechodzi przez oświeceniową przemianę i po powrocie do kraju chce wprowadzić tam ideały, które poznał w trakcie podróży. Idealizacja mieszkańców wyspy Nipu, jaką przeprowadził Krasicki, miała na celu zainspirowanie czytelników powieści i przekonanie ich do tego, że wartości, jakie wyznawały postaci, są warte wprowadzenia też do realnego życia i codziennego funkcjonowania. Idealizacja społeczności miała więc na celu promocję konkretnych cech, jakie reprezentowała ona sobą, a które Krasicki chętnie by widział w społeczeństwie polskim. Pozytywne ukazanie ich miało wzmocnić przekaz, jaki zawarł on w swojej powieści i z którym chciał dotrzeć do czytelników.
