Utwór Adama Asnyka pod tytułem „Między nami nic nie było” to poetycki obraz platonicznej miłości pełniej sprzeczności i niejasności. Jest również próbą całkowitego pozbycia się uczuć, odczuwanych przez podmiot liryczny. Ukazuje, jak przewrotne i paradoksalne mogą stać się ludzkie relacje partnerskie.
Utwór Adama Asnyka pod tytułem „Do młodych” jest bezpośrednim zwrotem do młodego pokolenia. Podmiot liryczny zachęca młodych ludzi do odkrywania, przecierania nowych szlaków i zdobywania wiedzy, napominając, aby nie zapominali o przeszłości i historii.
Lalka Bolesława Prusa to jedno z najwybitniejszych dzieł polskiej literatury. Autor w tej wielowątkowej obszernej powieści zawarł epicką panoramę społeczeństwa polskiego końca XIX wieku, oglądanego głównie przez pryzmat życia Warszawy. Na temat Lalki istnieje mnóstwo ciekawostek, anegdot i legend, które dotyczą zarówno samego dzieła, jak i jego autora. Oto najpopularniejsze i najzabawniejsze z nich.
Wiersz Bolesława Leśmiana „Szczęście” wszedł w skład tomiku „Dziejba leśna”, opracowanego przez Alfreda Toma, gdyż poeta nie zdążył już tego uczynić.
Wiersz Adama Zagajewskiego ” Nowe doświadczenia” jest przykładem utworu, który w sposób minimalistyczny, bez nadmiaru środków stylistycznych porusza istotną kwestię poszukiwania nowych doświadczeń.
Nie da się ukryć, że Adam Zagajewski należał do pokolenia poetów, którzy chcieli realizować tę wizję, jaką zaproponowali Miłosz, Herbert czy Różewicz. Wielu teoretyków literatury chciałoby przyporządkować twórczość poety okresowi/pokoleniu Nowej Fali, jednak autor Wspomnienia i innych niesamowitych wierszy wymyka się takim zawężającym próbom kategoryzacji. W wierszu Wspomnienia widać to wyraźnie – o jego analizie i interpretacji traktować będzie poniższy tekst.
Jan Kochanowski był renesansowym poetą tworzącym fraszki, pieśni i dramaty. Po tragedii, jaka spotkała jego rodzinę (śmierć najmłodszej córki Urszuli w 1578), stworzył cykl dziewiętnastu „Trenów” poświęconych pamięci zmarłej dziewczynki. Omawiany siedemnasty wiersz zbioru po raz pierwszy można uznać za modlitwę skierowaną do Boga. Szuka w nim swojego pocieszenia i opoki. Podmiot liryczny powraca do motywów biblijnych, co można uznać za próbę pojednania się ze Stwórcą.
Kazimierz Wierzyński był poetą należącym do grupy Skamandra i jednym z najpopularniejszych twórców w dwudziestoleciu międzywojennym. Najkrótszych epoka literacka charakteryzowała się witalnością i eksplozją kulturalną, w której często opiewano odzyskaną przez Polaków niepodległość.
Bodaj żaden z wierszy wielkiego poety, Bolesława Leśmiana, nie jest łatwy w interpretacji. Liczne nawiązania do ludowości, surrealistyczny klimat, zestawianie naiwności z ludzkim okrucieństwem i erotyki z panteonem nadnaturalnych istot sprawiają nawet najznamienitszym badaczom duże trudności w tym zakresie. Ale można się przynajmniej pokusić o wskazanie środków literackich, których poeta użył w tekście. I z nieskończonej liczby leśmianowskich interpretacji wybranie przynajmniej kilku najbardziej prawdopodobnych.
Każdy wiek w dziejach ludzkości zapisał się na kartach historii w odrębny sposób. Gdy mamy do czynienia z końcem pewnego okresu odczuwamy chęć podsumowania, opisania minionych wydarzeń, po to by móc zacząć na nowo kolejny etap. Wisława Szymborska w utworze „Schyłek wieku” próbuje dokonać właśnie takiego swoistego zamknięcia stulecia.
Cykl „Trenów” autorstwa Jana Kochanowskiego jest poruszający z wielu względów. Widać w nim etapy ludzkiej żałoby, żalu po stracie, ale również podważenie norm znanych z epoki, kiedy tworzył. W szesnastym utworze zbioru poeta po raz kolejny porusza wątek idei związanych z renesansem, rozprawia się głównie z filozofią stoicką.
Wiersz „Miejmy nadzieję!” autorstwa Adama Asnyka powstał 6 maja 1871 i pochodzi z wydanego w 1872 roku tomiku poezji „Poezje II”*. Utwór napisany został w duchu patriotyzmu. Niesie ze sobą pełne patosu przesłanie, że nie należy tracić wiary w odzyskanie wolności, ale, jak wskazuje tytuł, cały czas mieć nadzieję na nastanie lepszych dla ojczyzny czasów.