Cezary Baryka jako romantyk

Autor: Marta Grandke

Cezary Baryka to główny bohater powieści politycznej Stefana Żeromskiego pod tytułem „Przedwiośnie”. Ukazała się ona w roku 1924, czyli w okresie dwudziestolecia międzywojennego i należy do nurtu modernizmu. Mimo to mówi się, że kreacja Baryki przypomina raczej bohaterów utworów romantycznych. Wykazuje on bowiem wiele cech, które romantycy przypisywali tworzonym przez siebie postaciom i które razem składają się na obraz popularnego w tamtych czasach bohatera romantycznego.

Bohater romantyczny wyróżniał się kilkoma stałymi cechami. Przede wszystkim był nim jego indywidualizm, postać ta była zazwyczaj samotną jednostką, wyróżniającą się na tle tłumu. Bohater tego typu bardzo często był także skonfliktowany ze światem zewnętrznym, bardzo wrażliwy i przekonany o własnej wyjątkowości. Czuł, że nie pasuje do tego świata, ale równocześnie miał wrażenie, że przeznaczony jest do wielkich zadań. Bohaterowie romantyczni bardzo często przeżywali nieszczęśliwą, niespełnioną miłość. Często przeszkody, z którymi zmagali się oni w życiu powodowały, że kończyło się ono tragicznym samobójstwem.

Cezary Baryka ma wiele cech, które były charakterystyczne dla bohatera romantycznego. Przede wszystkim jest on indywidualistą, jednostką samotną, nie szukającą towarzystwa innych. Czuje także, że wyróżnia się na tle innych, jest osobą wyjątkową. Widać to zwłaszcza w scenie, w której Baryka maszeruje z robotnikami, a mimo to idzie osobno. Jego samotność głównie wyrażała się jednak w kwestiach światopoglądowych i politycznych. Ludzie bowiem fizycznie szukali jego towarzystwa. Większość jego otoczenia nie podziela fascynacji komunizmem Cezarego, co widoczne jest na przykład w jego kłótni z Szymonem Gajowcem. Cezary przeżył też nieszczęśliwy romans z Laurą Kościeniecką, która ostatecznie odrzuciła go dla swojego bogatego narzeczonego. Baryka – podobnie jak bohaterowie romantyczni – był człowiekiem wrażliwym i emocjonalnym, reagującym intensywnie na otaczającą go rzeczywistość. Gdy Laura odrzuciła go na rzecz Barwickiego, to Cezary zareagował przemocą i uderzył ją szpicrutą, nie potrafiąc opanować własnych emocji.

Jak widać, Baryka dzieli wiele cech z bohaterami znanymi z epoki romantyzmu. Jest wrażliwy, skonfliktowany ze światem i odznacza się – często naiwnym – idealizmem. Wszystko to sprawia, że ma on więcej wspólnego z romantykami niż z modernistami i można powiedzieć, że jest wykreowany na wzór takich bohaterów jak Konrad czy Kordian.

Dodaj komentarz