Człowieka dręczą wątpliwości dotyczącego jego natury, sensu istnienia oraz tego, jaki naprawdę jest otaczający go świat, już od pierwszej chwili, w której nabrał on świadomości swojego istnienia. Już antyczni filozofowie zastanawiali się nieustannie, kim tak naprawdę jest człowiek i zadawali sobie wiele pytań, które miały doprowadzić ich do rozwiązania tej zagadki. Równie wiele wątpliwości budziła natura świata. Ludzie zastanawiali się bowiem, czy jest on z gruntu złym i okrutnym miejscem, czy może jednak nie. Ślady tych rozważań odnaleźć można w wielu dziełach literackich.
Człowiek bowiem w poszukiwaniu prawdy o sobie i świecie próbował szukać odpowiedzi w tekstach i licznych rozważaniach, jakie odnaleźć można na półkach bibliotek całego świata. Kolejne pokolenia czytają te refleksje i próbują wciąż rozwikłać te same zagadki. Próby określenia prawdy na temat człowieka i świata odnaleźć więc można w takich dziełach jak opowiadanie Jacka Dukaja zatytułowane „Katedra” oraz w dramacie „Kordian” pióra Juliusza Słowackiego.
Dukaj w swoim opowiadaniu przedstawia historię tytułowej katedry. Powstała ona na bezludnej planetoidzie, na której popełnił samobójstwo i został pochowany Izmir Predú. Poświęcił się on, by jego towarzysze uwięzieni na uszkodzonym holowniku, zyskali odpowiedni zapas tlenu i przetrwali do czasu przybycia pomocy. Przy grobie Izmira wkrótce potem ludzie zaczęli doświadczać cudów uzdrowień, powstała także tajemnicza katedra. Całą sprawę miał zbadać bohater oraz narrator opowiadania, ksiądz Pierre Lavone. Badania nad katedrą pochłonęły go tak bardzo, że stał się on jej częścią. W pewnym momencie ksiądz Lavone całkowicie dał się porwać sprawie tajemniczej katedry, że nic więcej już go nie obchodziło. Dukaj podzielił swój świat na dwa aspekty – światła i mroku, wiary oraz nauki, a pomiędzy nimi ustawił głównego bohatera, czyli księdza badającego sprawę cudów.
To właśnie on symbolizuje poszukiwanie prawdy człowieka o sobie i o świecie. Im bardziej ksiądz Lavone zagłębia się w sekrety cudów i samej katedry, tym więcej dowiaduje się o sobie i o świecie, w którym się znalazł. Badanie katedry staje się tak naprawdę w opowiadaniu Dukaja badaniem natury ludzkiej i skłonności człowieka do wiary, poświęcania się i oddania sprawie. Pobyt na asteroidzie jest dla księdza Lavone tak naprawdę próbą jego charakteru i siły woli. Im bardziej oddaje się swojemu zadaniu, tym więcej sekretów odsłania przed nim tajemnicza katedra. Ostatecznie zostaje on zainfekowany materią, z której jest ona stworzona, czyli żywokrystem. Jest to symbol tego, że ksiądz Lavone staje się częścią otaczającego go świata. Prawda o ludzkiej naturze, którą udało mu się odkryć, jest taka, że ludzie mogą być częścią otaczającego ich świata i że z są oni zdolni do poświęcenia się, do cierpienia i cierpliwego wypełniania swoich obowiązków, za co ostatecznie czeka ich nagroda.
