Innym przykładem odkrywania prawdy o ludziach i o świecie jest podróż, jaką odbył główny bohater dramatu Juliusza Słowackiego, czyli Kordian. Po nieudanej próbie samobójczej ten młody chłopak wyruszył w wyprawę po Europie, zatrzymywał się w takich państwach jak Anglia, Włochy czy Watykan. W każdym z tych miejsc Kordian odbierał bolesną, życiową lekcję, głównie dotyczącą tego, że światem rządzą pieniądze. Ludzie są bowiem zdolni zrobić dla nich wszystko, nawet udawać, że kogoś kochają. Dodatkowo to pieniądze dyktują wiele decyzji, stały się bowiem cenniejsze od dobroci, prawdy, szlachetności czy moralności, jaką niegdyś kierowali się w swych decyzjach ludzie.
Podróżując po Europie i obserwując, jak dobra materialne dyktują wszystkie ważne decyzje, nawet te podejmowane przez samego papieża, Konrad powoli tworzy w swojej świadomości wyjątkowo okrutny obraz otaczającego go świata i ludzi, który poznał. Zmienia się przez to on sam – z naiwnego chłopca, który wierzył w dobro i miłość, staje się zgorzkniałym młodzieńcem, który nie wierzy w szlachetność czy bezinteresowność oraz w prawdziwe uczucia. Zdaje sobie także sprawę z tego, że ludzie zmienili świat oraz jego prawdziwą naturę w sposób nieodwracalny. Wszystko to, czego jest świadkiem, nie tylko kształtuje jego opinię na temat ludzi i rzeczywistości, ale także odbiera mu złudzenia oraz radość życia. Kordian zdaje sobie bowiem sprawę, że tak naprawdę jest osamotniony w swoich przekonaniach i że jego naród, zniewolony przez zaborców, nie może liczyć na pomoc innych państw, ponieważ nie leży to w ich interesie i nie przyniesie im to wymiernych zysków, Nikt nie ma bowiem zamiaru poświęcać się dla szlachetnej sprawy. Obraz świata i ludzi, jaki pojawia się w „Kordianie”, jest więc bardzo gorzki, przepełniony rozczarowaniem i smutkiem.
Literatura pokazuje więc różne drogi człowieka do poznania prawdy na temat jego samego oraz otaczającego go świata. Wnioski autorów są różne – czasami pojawia się w nich pozytywny obraz ludzkości, odkrywającej tajemnice świata, czasami zaś pisarz kreśli negatywny, ponury portret człowieka małego, zgorzkniałego, niezdolnego do poświęceń i do czynienia dobra wobec innych.