Adam Mickiewicz uważany jest, za jednego z najwybitniejszych poetów polskiego romantyzmu, zwany wieszczem narodowym. Jeden ze stworzonych przez niego zbiorów ballad, o nazwie „Ballady i romanse”, uznaje się nawet, za rozpoczynający epokę romantyzmu. Znajduje się w nim między innymi utwór „Świteź”.
W stosunku do doświadczającego go losu człowiek podchodzi na różne sposoby. Niektórzy szukają wsparcia i pomocy bliskich, licząc, że wspólnie uda im się pokonać nawet największe trudności. Inni z kolei decydują się na przyjęcie postawy samotnika, który nieustannie zmaga się z losem i poszukuje swojej drogi życiowej.
Wiele osób zmaga się z problemem, jakim jest dla nich znalezienie swojego miejsca na ziemi. Wszędzie czują się obco, nie potrafią się zadomowić w żadnej przestrzeni, mają wrażenie, że wciąż nie pasują do swojego otoczenia.
Człowiek nieustannie jest doświadczany przez los. Często oznacza to zmagania z wyjątkowo trudnymi, czasami przerażającymi i bolesnymi sytuacjami. Wiele osób doświadcza też tak zwanych sytuacji granicznych, które potrafią odmienić jego życie na zawsze i kształtować ich charakter na nowo lub całkowicie go złamać.
Ludzie zachowują się w życiu na różne sposoby i przyjmują różnego rodzaju postawy, przy pomocy których radzą sobie z otaczającą ich rzeczywistością. Czasami stają się nieprzejednanymi racjonalistami, którzy kierują się w życiu wyłącznie rozsądkiem.
W literaturze często można znaleźć motywy poświęcone ludzkim stanom emocjonalnym. Jednym z nich jest tak zwana melancholia, której różne postaci można znaleźć na kartach dzieł literackich. Kryje się ona pod wieloma nazwami, na przykład niechęci do życia, bólu egzystencjalnego czy nawet zwyczajnej nudy, jaka pojawia się w życiu niektórych osób.
Literatura bardzo często kojarzy się z dostarczaniem czytelnikom rozrywki i zabawy, z zajmowaniem mu czasu w przyjemny sposób. Fabuła ma być wciągająca, bohaterowie zajmujący, a lektura ma pozwolić na oderwanie się od codziennych problemów. Nie jest to jednak jedyna funkcja literatury. Dostrzegł to także pozytywistyczny pisarz, Bolesław Prus, o czym wspomniał w swoich „Kronikach”.
„Lecz miejsca nie można przenieść. Miejsce nie ma wymiarów. Jest punktem i nieuchwytną przestrzenią. Dlatego wciąż nie mam pewności, czy rzeczywiście ją zabrano” – tak brzmi pointa opowiadania „Miejsce” autorstwa Andrzeja Stasiuka ze zbioru „Opowieści galicyjskie”.
Gustaw Herling-Grudziński to znany pisarz, który doświadczył w swoim życiu pobytu w sowieckim łagrze. Wspomnienia swoje zebrał i wydał w powieści zatytułowanej „Inny świat”. Tytuł ten jest symboliczny, odnosi się bowiem do faktu, że życie w takim łagrze zupełnie nie przypominało rzeczywistości czasów pokoju i różniło się od niej właściwie pod każdym względem.
Przyjazd profesora Andrews do Polski w celu propagowania swojej szkoły psychoanalitycznej. Wizyta w Warszawie. Zgubienie walizki na lotnisku. „Gosha” obiecuje ją znaleźć i skontaktować się.
Wizyta narratora w opustoszałym miejscu. Pytanie turysty o to, co kiedyś się na nim znajdowało. Narrator zaczyna snuć wspomnienia o cerkwi zabranej do muzeum.
„Lilla Weneda” to dramat autorstwa Juliusza Słowackiego, jednego z najważniejszych twórców epoki romantyzmu. Opowiada ona o walce mitycznego ludu Wenedów z Lechitami, a jego główną bohaterką jest tytułowa Lilla Weneda, córka króla Derwida.