Dorota Korwin-Piotrowska zwraca uwagę na to, jak istotna jest konstrukcja czasu w dziele literackim i jak wiele można dzięki niej osiągnąć. Ma ona bowiem wpływ między innymi na budowanie napięcia w dziele, umożliwia połączenie ze sobą odległych wydarzeń, które niespodziewanie stają się jednym wątkiem oraz pokazuje, w jakich czasach dzieje się akcja powieści. Czas jest też sposobem na kształtowanie świata przedstawionego w literaturze, co można czynić dzięki zastosowaniu takich zabiegów jak stylizacja czy archaizacja. Literatura dostarcza wielu przykładów pokazujących, jak wykorzystanie konstrukcji czasu może wpłynąć na kształtowanie się akcji, napięcia, świata przedstawionego czy nawet na kreowanie miejsca danego bohatera w otaczającej go rzeczywistości. Jako przykład mogą służyć takie dzieła jak „Krzyżacy” Henryka Sienkiewicza, „W poszukiwaniu straconego czasu” Marcela Prousta, „Lalka” Bolesława Prusa, „Pan Tadeusz” Adama Mickiewicza czy nawet „Iliada” Homera.
W „Krzyżakach” oraz w innych powieściach historycznych Henryk Sienkiewicz sięga do czasów dawnych, które znane są mu tylko z cudzych przekazów. Czas jest tu wykorzystywany na różne sposoby. Przede wszystkim przy jego użyciu Sienkiewicz zaznacza, do jakich wydarzeń historycznych sięga i w jakim kontekście osadzone są opisywane przez niego przygody, czyli odnosi się do wspomnianego przez Dorotę Korwin-Piotrowską kontekstu. Dzięki temu przenosi swojego czytelnika do czasów, których nie miał on szans sam przeżyć i daje mu złudzenie tego, że oto pojawiła się okazja, by poznać je naprawdę. Dodatkowo Sienkiewicz w „Krzyżakach” sięga też po stylizację, a dokładniej ujmując archaizację języka, stylizując go na podobieństwo tego, jaki był używany przez ludzi w opisywanych przez niego latach. W ten sposób uświadamia on czytelnika, jak wiele czasu minęło między opisywanymi przez niego czasami a teraźniejszością, w której dominują już inne nazwy i formy językowe. Nadaje też w ten sposób autentyczności swoim tekstom.
Konstrukcja czasu to także istotny element powieści „W poszukiwaniu straconego czasu” autorstwa Marcela Prousta. Ma tam miejsce scena, w której smak ciasteczka przenosi bohatera powieści do czasów jego dzieciństwa. Czas nie jest tu więc linearny – magdalenka i wspomnienia łączą bohatera w teraźniejszości z jego przeszłością. W ten sposób autor w swoisty sposób skraca plan czasowy i łączy go w jedno. Odległe od siebie wydarzenia mają wspólne źródło i stają się jednym wątkiem, mimo iż wydają się być efektem dwóch zupełnie odmiennych sytuacji, łączy je jednak słynna magdalenka. Jest to metoda na rozszerzenie kontekstu opowiadanej historii.
