Tango jako obraz współczesnego świata

Autor: Marta Grandke

Sławomir Mrożek po raz pierwszy opublikował dramat „Tango” w roku 1964. Na deskach teatru utwór wystawiono już rok później. Autor opisał w swoim dziele historię pewnej rodziny, w której występuje odwrócony konflikt pokoleń. Mrożek zwrócił także uwagę na napięcia społeczne, jakie panowały wówczas w otaczającym go świecie. Ostatecznie autor ukazał świat przedstawiony, w którym rewolucja społeczna zniosła wszelkie obowiązujące zasady i pozostawiła świat pełen chaosu i absurdów. Można więc powiedzieć, że Mrożek w formie metafory przedstawił rzeczywistość, jaką znał z prawdziwego życia, a w którym ścierały się ze sobą dwa wielkie imperia – kapitalistyczne Stany Zjednoczone i część Europy z radzieckim obozem pod przywództwem ZSRR.

Mrożek w „Tangu” opisał przy pomocy absurdu i groteski współczesny mu świat. Autor zauważył, że społeczeństwo stopniowo odsuwa się od dawnych tradycji i obyczajów i coraz chętniej łamie ustalone wcześniej normy. Stworzył więc miniaturę społeczeństwa, jaką jest opisana przez niego rodzina Eleonory, Stomila i Artura. Są oni przedstawicielami klasy wyższej, inteligencji i artystów. Jednak w ich towarzystwie nagle zaczyna przebywać człowiek z nizin społecznych, czyli Edek. Takie spoufalanie się umożliwia mu fakt, że pokolenie Stomila i Eleonory obaliło panujący porządek i zbuntowało się przeciwko wszelkim normom i konwenansom. Brak dystansu czy zasad, które by go ustanowiły, sprawia, że Edek może swobodnie przeniknąć do ich towarzystwa i wdać się w romans z Eleonorą.

Zachodnia, kapitalistyczna Europa kojarzyła się w tamtych czasach ze swobodą. Taka cywilizacja sprawiała, że w życiu zniknęły wszelkie bariery, także te związane z seksualnością. Każdy musiał sam zdecydować, co jest dobre, a co złe, co powinno się robić, a czego nie wolno. Autor pokazuje, że wiele osób nie podołało utrzymywaniu takiej samodyscypliny i poległo, opuszczając sobie jakiekolwiek wysiłki w utrzymaniu samego siebie w ryzach.

Ważnym elementem dramatu obrazującego współczesny świat jest Edek. Pochodzi on z nizin społecznych i w finale zdobywa władzę siłą, zabijając wcześniej Artura. W Europie w XX wieku funkcjonowało wiele systemów totalitarnych i autorytarnych, które właśnie przemocą zdobywały władzę na kontynencie. Zachowanie oraz cała postać Edka może być ich metaforą i obrazem tego, jak bezsilne wobec czystej przemocy okazały się elity i inteligencja, biernie obserwujące, jak nienawiść dochodzi do władzy. Pokazało to także konflikt klasowy nieustannie obecny w różnych społecznościach i oparty na nierównościach, jakie były obecne w wielu krajach.

Mrożek przedstawił więc w „Tangu” współczesny sobie świat, redukując go do sześcioosobowej rodziny zmagającej się z licznymi problemami. Ukazał upadek obyczajów, walkę klas oraz inne problemy, jakie trapiły współczesnych mu ludzi. Skrytykował bunt i chaos, jaki cenili niektórzy, ukazał też sposób, w jaki systemu autorytarne dochodziły do władzy. Skrytykował ostatecznie także elity, które nie były w stanie przeciwdziałać tym wydarzeniom i tylko biernie się im przyglądały.

Dodaj komentarz