Antygona – główne wątki

Autor: Marta Grandke

Dzieło Sofoklesa zatytułowane „Antygona” należy do cyklu tragedii tebańskich, przedstawiających tragiczne losy rodu Labdakidów. Pokazuje ono historię tytułowej bohaterki, która stoi w obliczu zakazu wydanego przez Kreona i nie może w związku z tym pochować zmarłego brata, Polinika. W „Antygonie” przeplatają się ze sobą różne wątki, które ostatecznie prowadzą do momentu zwanego w antyku exodos, kiedy to następuje tragiczne wydarzenie, a akcja rozwiązuje się.

Wątek konfliktu wartości

W tragedii Sofoklesa najważniejszym wątkiem jest ten, w którym dochodzi do konfliktu wartości między Antygoną a Kreonem. Bohaterka reprezentuje sobą prawo i porządek boski, według którego każdy musi być pochowany. Kreon z kolei uosabia ludzkie zasady, które muszą ustąpić religijnym normom i które wynikają z niskich pobudek, takich jak pycha i duma. Jest to także wątek konfliktu tragicznego, z którego nie ma możliwości wyjścia bez ofiar i gdzie niemożliwy jest kompromis. Antygona i Kreon reprezentują sobą dwa zupełnie odmienne spojrzenia na świat i ich starcie.

Wątek pochówku Polinika

Wątek konfliktu wartości łączy się i opiera na wątku pochówku brata Antygony, Polinika. Poległ on w walce o tron po ojcu wraz z drugim synem Edypa, czyli Eteoklesem. Pośmiertnie jednak Polinik został uznany przez Kreona za zdrajcę i zakazano jego pogrzebu, co kłóciło się z prawem boskim. Zakaz ten złamała jednak Antygona, wierna rodzinie i bogom, a w wyniku tego działania Kreon skazał ją na samotną śmierć w jaskini.

Wątek władzy

W „Antygonie” bardzo istotny jest także wątek władzy, reprezentowanej przez Kreona i jego działania. W ten sposób Sofokles zobrazował władzę słabą, niepewną i okrutną, opartą na ambicji i dumie. Kreon jest pełen pychy, nie zależy mu na własnych poddanych, tylko na swojej pozycji. Obrazują to jego działania i wyrok w sprawie Antygony. Władca jest postacią krótkowzroczną, a tragiczne konsekwencje jego wyroków zaczyna rozumieć zbyt późno, gdy nie ma szans na ich naprawę. Sofokles w tragedii tej ukazał więc dwa spojrzenia na władzę i zawarł w niej krytykę rządów słabych i despotycznych.

Wątek miłości

Wątek miłości w „Antygonie” ukazuje dwa typy relacji – romantyczną i rodzinną. Romantyczna dotyczy uczucia łączącego Antygonę z Hajmonem, synem Kreona. Gdy bohaterka ginie, Hajmon nie jest w stanie żyć dalej bez narzeczonej i odbiera sobie życie. Sofokles ukazał w ten sposób miłość, bez której nie można żyć i brak której powoduje tak wielkie cierpienie, że śmierć jest lepszym wyjściem.

Innym rodzajem miłości jest ta okazywana rodzinie. Jej przykładem jest Antygona, która poświęca życie, by godnie zająć się ciałem zmarłego brata. Pokazuje ona jak ważna jest lojalność i przywiązanie do bliskich bez względu na okoliczności, w jakich znajduje się człowiek oraz z jakim ryzykiem się to wiąże.

Wątek samobójstwa

W tragedii Sofoklesa aż trzy postaci popełniają samobójstwo – Antygona, Hajmon i Eurydyka. Antygona w ten sposób ucieka przed okrutnym wyrokiem Kreona. Hajmon zabija się z rozpaczy, gdy odkrywa śmierć Antygony. Eurydyka nie jest w stanie znieść śmierci kolejnego dziecka i wbija sobie sztylet w serce. To rozwiązanie jest w „Antygonie” odpowiedzią na straszliwe tragedie dotykające poszczególnych bohaterów.

Dodaj komentarz