Jaki jest stosunek inteligencji do chłopów w Weselu?

Autor: Marta Grandke

Słynny dramat epoki Młodej Polski, jakim było „Wesele” Stanisława Wyspiańskiego, porusza wiele kwestii związanych z polskim społeczeństwem oraz z tożsamością narodową. Autor oparł swoją historię o faktyczne wydarzenie, jakim było wesele krakowskiego artysty, Lucjana Rydla z chłopką, Jadwigą Mikołajczykówną. W ten sposób postaci w jego dziele podzieliły się na dwie grupy, czyli chłopstwo oraz inteligencję. Ich obrazy odnaleźć więc można w dramacie Wyspiańskiego, który stworzył szczegółowe portrety tych grup społecznych. 

Inteligencja przedstawiona jest za pośrednictwem swojego stosunku do chłopów, który jest dwojaki. W czasach Młodej Polski panowała chłopomania, a przedstawiciele inteligencji masowo zaczynali fascynować się chłopstwem, ich tradycjami i obyczajowością. W ich dziełach widać więc silną fascynację wątkami ludowymi, podobnie jak miało to miejsce w czasach romantyzmu. Z drugiej strony zaś Wyspiański ukazuje artystów, którzy gardzili chłopstwem i uważali, że są od jego przedstawicieli lepsi. Sama inteligencja ukazana jest także na tle wątków wyzwoleńczych i powstańczych jako grupa, która nie jest w stanie samodzielnie zaplanować zrywu zbrojnego, dzięki któremu Polacy odzyskaliby swoją ojczyznę. Niewola odebrała inteligencji krytyczne, samodzielne myślenie i potrzebę czynu. Wielu spośród inteligentów stało się też dekadentami – nie widzi nadziei na przyszłość, obawia się jej i przyjmuje postawę pesymistyczną.

Z kolei chłopstwo ukazane jest przez Wyspiańskiego jako źródło siły, którą nie ma kto pokierować. Chłopi pamiętają też o dawnych urazach i krzywdach, nie bez powodu bowiem na weselu pojawia się upiór Jakuba Szeli. Chłopi mogliby przysłużyć się ojczyźnie, ale nie są w stanie wykorzystać swojej siły, Skupiają się oni na materialnej stronie życia, nie kierują swojego patriotyzmu na właściwe tory. Wyspiański ukazuje także ich wady, takie jak skłonność do awantur i pijaństwo. Jednak niektórzy przedstawiciele chłopstwa, tak jak Czepiec, są obyci w świecie i pozbawieni kompleksów. Minie jednak wiele lat, zanim inteligencja pogodzi się z tym faktem.

Obrazy inteligencji oraz chłopstwa, jakie Wyspiański zawarł w swoim dramacie „Wesele” są szczegółowe i pogłębione. Ukazują one obie te grupy społeczne w sposób wiarygodny, ponieważ zaznaczają zarówno ich zalety, jak i wady. Wyspiański nakreślił także liczne napięcia, jakie miały miejsce pomiędzy chłopstwem a inteligencją ze względu na tragiczne wydarzenia z przeszłości.

Dodaj komentarz