Wiersz Daniela Naborowskiego „Róża” mówi o kruchości życia. Posługuje się symbolem róży, popularnym w sztuce od czasów antycznych, ukazuje ulotność chwili ludzkiej egzystencji. Utwór został zadedykowany mecenasowi poety Krzysztofowi Radziwiłłowi z okazji świąt Bożego Narodzenia jako wyraz podziękowania i szacunku wobec niego.
Leopold Staff sprzeciwiając się dekadenckiej postawie charakterystycznej dla końca wieku, zadebiutował tomikiem „Sny o potędze”. Poeta natchniony filozofią Nietzschego i jego teorią „nadczłowieka” postanowił ubrać w poetycki język radykalne poglądy filozofa. W przepełnionych ideami witalistyczno-aktywistycznymi „Snach o potędze” znajduje się utwór „Kowal”, idealnie oddający nastrój całego tomu.
Niepewność to jeden z utworów znajdujących się w zbiorze Sonety Odeskie autorstwa Adama Mickiewicza. Utwory te zostały zebrane i nazwane przez historyków literatury na podstawie czasu i miejsca ich powstania – były to lata 1824 – 1829, podczas pobytu poety na wygnaniu w Rosji. Była to kara nałożona na niego w wyniku procesu filomatów i filaretów.
Wiersz Daniela Naborowskiego „Na oczy królewny angielskiej, która była za Fryderykiem, falgrafem reńskim, obranym królem czeskim” jest pamiątką po wizycie poety na dworze angielskim w roku 1609. Poświęca utwór oczom królewny, którą jest tutaj Elżbieta Stuart, córka Jakuba I i żona Fryderyka V. Była znana na dworze z ponadprzeciętnej urody. Poeta stosuje przerost formy nad treścią, by w licznych metaforach i porównaniach ukazać piękno kobiety. Utwór doskonale ukazuje cechy charakterystyczne barokowej poezji.
„Melodia mgieł nocnych” to wiersz Kazimierza Przerwy-Tetmajera, który został wydany w 1894 roku w tomiku „Poezje. Seria druga”. Ten zbiór jest uznawany za początek nowej epoki literackiej – Młodej Polski. Był przełomem nie tylko w życiu poety, ale także polskiej literatury.
Wiersz „Klaskaniem mając obrzękłe prawice” autorstwa Cypriana Kamila Norwida powstał około 1858 roku i pochodzi z tomiku „Vade-mecum” (z łac. „Pójdź ze mną”). Jest przykładem poezji autotematycznej, która dodatkowo porusza problematykę samego tworzenia, roli literatury w świecie, a także zawiera wątki autobiograficzne poety. Utwór znany jest również pod nazwą „Do potomności”, gdyż posiada charakter programowy.
Wiersz „Adam Krafft” autorstwa Cypriana Kamila Norwida powstał w 1842 roku, czyli w okresie, w którym tworzyło drugie pokolenie romantyków. W utworze tym autor przedstawia losy wybitnego, choć zapomnianego już średniowiecznego rzeźbiarza, Adama Kraffta. Porusza w nim także temat niedocenienia i odrzucenia artystów przez społeczeństwo.
Wiersz czołowego reprezentanta polskiego baroku Daniela Naborowskiego pt. „Marność” ukazuje ulotność i błahość ludzkiego życia. Utwór wpisuje się w konwencje fraszki, spopularyzowanej przez Jana Kochanowskiego w poprzedniej epoce, odrodzeniu. Mimo zastosowania harmonijnej i klasycznej formy światopogląd umieszczony w liryku wpisuje się w nurt epoki.
Wiersz „Nerwy” autorstwa Cypriana Kamila Norwida powstał między 1862 a 1865 roku i pochodzi z tomiku „Vade-mecum” (z łac. „Pójdź za mną”). Bezpośrednim impulsem do napisania utworu było prawdziwe wydarzenie z listopada 1862 roku – odwiedziny autora u biednej pani Glaubrecht, mieszkającej z małym dzieckiem w nędznym, nieopłaconym mieszkaniu, której nikt nie chciał pomóc po stracie pracy. W swoim dziele Norwid podejmuje trudny temat nierówności społecznych – milczenia i bezduszności bogaczy, którzy nie chcą wiedzieć o trudnych warunkach życia biedoty, ignorują je.
Wiersz „Koniec wieku XIX” został wydany w 1894 roku w tomiku „Poezje. Seria druga”. Jest jednym z najbardziej znanych utworów poety. Stanowi manifest światopoglądowy artystów Młodej Polski. Dominują w nim tendencje dekadenckie i pesymizm oraz niechęć do działania.
