Człowiek w poszukiwaniu swojego miejsca na ziemi. W pracy odwołaj się do: wybranej lektury obowiązkowej, sensu wiersza Pan Cogito – powrót Zbigniewa Herberta oraz wybranych kontekstów.

Autor: admin

Wiele osób zmaga się z problemem, jakim jest dla nich znalezienie swojego miejsca na ziemi. Wszędzie czują się obco, nie potrafią się zadomowić w żadnej przestrzeni, mają wrażenie, że wciąż nie pasują do swojego otoczenia. Jest to dość powszechne doświadczenie, z którym ludzkość boryka się niemal od samego początku swojego istnienia. Problem ten został też dostrzeżony przez artystów i pojawił się w wielu dziełach literackich. Ich bohaterowie cierpią, czują, że znajdują się w niewłaściwym miejscu, ale z drugiej strony nie wiedzą, dokąd powinni się udać, by poczuć się lepiej. Życie upływa im na zmaganiach z samymi sobą i na próbach zrozumienia, gdzie ma swoje źródło gnębiące ich poczucie. Motyw ten obecny jest w takich dziełach jak wiersz Zbigniewa Herberta „Pan Cogito-powrót”, powieść Bolesława Prusa zatytułowana „Lalka”, w „Małym Księciu” Antoine’a de Saint-Exupéry’ego czy w dramacie „Kordian” Juliusza Słowackiego.

„Pan Cogito-powrót” opowiada o losach politycznego emigranta, który z powodów systemowych musiał uchodzić ze swojej ojczyzny. Inne kraje nie są jednak miejscem, w którym czuje się dobrze. Przytłaczają go obce języki, nie potrafi się odnaleźć w tamtej rzeczywistości. Z tego powodu nawet błahe sprawy zaczynają urastać do rangi zawiłych problemów. Co prawda przywiązał się do niektórych aspektów życia w tych krajach, na przykład do ich zabytków, nie jest to jednak miejsce, w którym mógłby się zadomowić. Powrót do ojczyzny także nie jest dobrym wyborem, ze względu na okrutne warunki i zagrożenie, jakie panują na jej terenie. Tam pan Cogito może doświadczyć wyłącznie politycznej niewoli. Wiele osób zastanawia się, dlaczego porzuca bezpieczne i wygodne życie, by wrócić do przerażającego kraju. Okazuje się jednak, że poczucie obcości, jakiego doświadcza w innych państwach jest tak przytłaczające, że woli już wybrać niepokój związany z powrotem do zniewolonej ojczyzny.

W powieści „Lalka” poczucia wyobcowania doświadcza na poziomie duchowym Stanisław Wokulski. Jego charakter został ukształtowany na przełomie dwóch epok, romantyzmu i pozytywizmu, w związku z czym czuje się wszędzie obco. Nie rozumieją go romantycy, nie zgadza się w pełni z pozytywistami. Jest więc duchowo wyobcowany, wyrzucony poza nawias, a wrażenie to potęguje jego awans klasowy. Wokulski jednak nie został w pełni zaakceptowany przez arystokratów, nie czuje też, by w całości przynależał do klasy niższej. To poczucie wyobcowania przekłada się na jego podróże. Wokulski często wyjeżdża z Polski, odwiedzając między innymi Paryż, jednak nie jest w stanie zajmować się nigdzie indziej. Do końca życia nie będzie on w stanie znaleźć swojego miejsca na ziemi i wśród ludzi.

Dzieło „Mały Książę” także opowiada o poszukiwaniu swojego miejsca na ziemi. Główny bohater wchodzi w konflikt ze swoją towarzyszką, różą. W związku z tym opuszcza swoją rodzinną planetę i zaczyna zwiedzać inne światy, w nadziei, że znajdzie taki, w którym poczuje się dobrze. Podróż ta to nie tylko ucieczka przed problemami. To także dla Małego Księcia okazja do nauki i poznawania innych postaw i światopoglądów. W jej wyniku zaczyna rozumieć, dlaczego uciekał przed różą i ostatecznie wraca do niej, na swoją planetę. Odkrywa, że jego dom zawsze tam był i będzie, że to ta planeta i ta róża razem tworzą jego miejsce na ziemi, gdzie powinien czuć się jak u siebie. 

„Kordian” przedstawia losy chłopca złamanego przez odrzuconą miłość. W wyniku zawodu miłosnego próbuje odebrać sobie życie. Po wyzdrowieniu Kordian wyrusza w podróż, która ma mu pomóc zrozumieć siebie, świat i odnaleźć jego miejsce na ziemi. W trakcie wędrówki przez Europę Kordian stopniowo poznaje prawdziwą naturę świata i ludzi, a co za tym idzie zaczyna się także wewnętrznie rozwijać i dojrzewać. Zaczyna rozumieć, gdzie jest jego miejsce na ziemi i jaki cel powinien przed sobą postawić. Kordian wraca z tej podróży odmieniony i znacznie bardziej pewny siebie. Wie, do czego musi dążyć i że jego misją jest próba uratowania zniewolonej ojczyzny przed okrutnym rosyjskim imperatorem. Kordian odnajduje się więc duchowo, wie, dokąd zmierza.

Odnalezienie swojego miejsca na ziemi nie jest więc takie proste, co udowadniają przytoczone z literatury przykłady. Niektórzy nie wiedzą bowiem, kim są i dokąd zmierzają, a to się przekłada na ich zmagania z poczuciem wyobcowania. Czasami jednak życiowe doświadczenia pomagają człowiekowi w odnalezieniu jego miejsca.

Dodaj komentarz