Przedwiośnie – interpretacja tytułu

Autor: Marta Grandke

„Przedwiośnie” to jedna z najbardziej znanych powieści Stefana Żeromskiego. Opowiada ona o losach Cezarego Baryki, młodego człowieka, który doświadcza rewolucji w Baku oraz wojny z bolszewikami i żyje w odradzającej się po ponad stu latach zaborów w Polsce. Jest tam świadkiem formowania się zupełnie nowego aparatu państwowego, który musi określić swoją tożsamość. Tytuł powieści „Przedwiośnie” ma znaczenie symboliczne i można go interpretować na różne sposoby, w zależności od perspektywy, którą przyjmie czytelnik.

Tytuł przede wszystkim można odnieść do sytuacji politycznej Polski, która w czasie akcji powieści właśnie odzyskała utraconą na ponad sto lat niepodległość i musiała się zmierzyć z trudami odbudowy oraz zespolenia państwa, rozdartego wcześniej na trzy części. Przedwiośnie to w przyrodzie okres wybudzania się ze snu zimowego, intensywnego rozwoju oraz oczekiwania nowości i zmian, które mają nadejść. To także chwila trudna, w której w przyrodzie brakuje pożywienia i wszyscy czekają na rozkwit przyrody. W podobnej sytuacji znajdowała się w tym okresie Polska. Można więc powiedzieć, że ten moment w historii kraju był swoistym przedwiośniem, przebudzeniem po niewoli i okresem, w których siły wszystkich skupiły się na rozwoju i odbudowie po długiej zimie, którą były dla Polski zabory. Przedwiośnie to też przejściowa pora roku i na takim też etapie znajduje się w powieści świeżo odrodzone, kształtujące się dopiero państwo.

Inną interpretacją tytułu może być także okres życia Cezarego Baryki. Czytelnik poznaje go, gdy bohater jest jeszcze praktycznie dzieckiem. Cezary dorasta wraz z kolejnymi opisywanymi wydarzeniami – rewolucją i wojną – aż w końcu staje się młodym, ukształtowanym już mężczyzną. Cezary znajduje się na początku swojego życia, w przejściowym okresie, jakim jest dla człowieka burzliwa młodość. W powieści Żeromskiego dorastanie jest więc porównanie właśnie do przedwiośnia. Dorosłość z koeli może być wiosną w życiu człowieka.

Jak widać, tytuł „Przedwiośnie”, jaki nadał swojej powieści Stefan Żeromski, może być interpretowany na różne sposoby. Wszystkie sposoby odczytywania go nawiązują jednak do czegoś wczesnego, przejściowego, dopiero kształtującego się i szukającego swojej formy. Cezary oraz właśnie wyzwolona Polska dopiero zaczynają się rozwijać i szukać swojej drogi. W przyszłości za to mogą pokazać swój pełen potencjał, muszą jednak do tego dojrzeć.

Dodaj komentarz