Bohaterowie literaccy pod wieloma względami przypominają prawdziwych ludzi – tak samo spotykają ich niespodziewane sytuacje, doświadczają silnych uczuć, czasami ulegają swoim słabościom i tak samo przechodzą przemiany wewnętrzne.
Na przestrzeni swojego życia człowiek zmienia się wielokrotnie. Czasami wręcz trudno powiedzieć, by po wielu latach zmian i doświadczeń był on dokładnie tą samą osobą, którą znało się wcześniej. Za takimi przemianami stoi wiele czynników, a ich motywacje są bardzo różnorodne. Przemiana wewnętrzna człowieka stała się też popularnym motywem literackim, który pojawia się w wielu dziełach literackich.
Wielkie czyny, wydarzenia historyczne czy polityczne przewroty często łączy jedna kwestia, Aby ich dokonać, konieczna czasami jest jednostka, która poświęci się dla innych, zrezygnuje z własnego szczęścia i marzeń i dokona czynów wielkich, które mogą nawet doprowadzić do jej śmierci. W literaturze chętnie twórcy z różnych epok przedstawiali bohaterów, którzy zrezygnowali ze swojego życia prywatnego na rzecz wielkich planów i celów, których efekty wywierały wpływ czasami nawet na cały naród.
Relacje ludzie powstają pod wpływem różnych czynników, ale jednym z najważniejszych spośród nich jest zaufanie. To dzięki niemu ludzie wiedzą, że mogą na sobie nawzajem polegać, zwierzyć się z różnych tajemnic czy mieć pewność, że w trudnej chwili ktoś przyjdzie im z pomocą. Gdy brakuje zaufania, to często jest to powód, dla którego wiele związków międzyludzkich po prostu się rozpada.
Wojna to jedno z tych doświadczeń, przez które przechodzi niemal każde pokolenie. Jest to sytuacja graniczna, która zmienia ludzi i sprawia, że świat nigdy już nie wraca do poprzedniego kształtu. Wojna towarzyszy ludzkości od początku jej istnienia – ludzie walczyli między sobą o pożywienie, zasoby, bogactwa, kraje i wpływy, a najbardziej poszkodowaną stroną konfliktu zazwyczaj byli cywile.
Nie od dziś wiadomo, że niektórzy wolą działać samotnie, a inni preferują współpracę z grupą innych ludzi. Wszystko zależy bowiem od indywidualnych preferencji. Jednak działanie w pojedynkę nie zawsze się udaje, czasami potrzebne jest bowiem wsparcie. Z drugiej strony zdarza się też tak, że grupa nie da rady dokonać tego, co uda się jednej osobie, która podejmie się danej misji.
Mówi się, że zemsta najlepiej smakuje na zimno. Jest ona reakcją na doznane krzywdy, upokorzenia i zbrodnie. Ludzie dokonują jej pod wpływem silnych emocji lub z wyrachowaniem odkładają w czasie, by jak najlepiej przygotować zemstę i by była ona jak najbardziej bolesna.
Ludzie przyjmują różne postawy życiowe, które później definiują ich zachowanie, przekonania czy też wpływają na podejmowane przez nich decyzje. Takie postawy często są wypadkową ich światopoglądu, charakteru czy przyzwyczajeń. Wiele osób sądzi też, że sukces to kwestia właściwego nastawienia, zmiany sposobu myślenia oraz wyboru właściwej postawy życiowej.
Bohaterowie literaccy pod wieloma względami przypominają prawdziwych ludzi. Przede wszystkim łączy ich z nimi fakt przechodzenia prawdziwej, głębokiej przemiany wewnętrznej. Motyw ten pojawia się często w wielu dziełach na przestrzeni wieków. Takie postaci określa się jako bohaterów dynamicznych, czyli takich, którzy podlegają zmianom i często na końcu powieści nie są tą samą osobą, jaką czytelnik poznał na początku tekstu.
Każdy człowiek wyznaje w życiu pewne wartości. Łączą się one z jego światopoglądem i często sprawiają, że człowiek wie, jakimi zasadami powinien się kierować podczas podejmowania wielu decyzji. Można być do tych wartości bardziej lub mniej przywiązanym i być im lojalnym w różnych sytuacjach. Jednak istnieją też takie wartości, za które człowiek jest w stanie oddać życie.
Oczywistym jest, że każda społeczność, nawet niewielka, chce się jak najlepiej zapisać w historii świata, tak, by kolejne pokolenia wspominały ją dobrze. Każda grupa społeczna dba o swój wizerunek, nawet jeśli w rzeczywistości nie może się pochwalić idealną opinią. Często także wyobrażenie na temat danej społeczności i sposób, w jaki jest ona ukazywana, ma dodatkowy cel, zwłaszcza w przypadku jej wyidealizowanego obrazu.
Polska kultura szlachecka nierozerwalnie wiąże się z sarmatyzmem. Był to popularny w czasach Oświecenia mit o pochodzeniu szlachty, która miała jakoby wywodzić się od starożytnego ludu Sarmatów, zamieszkującego tereny między rzekami Wołga i on. W związku z tym polscy szlachcice wykreowali sobie specyficzny wizerunek, nawet po latach kojarzący się od razu z szablą, kontuszem, ogromnymi wąsami i z bardzo specyficznym zachowaniem.