Dziad – charakterystyka

Autor: Marta Grandke

W dramacie młodopolskim „Wesele” autorstwa Stanisława Wyspiańskiego spotkać można wielu bohaterów z pierwszego oraz z drugiego planu. Jednym z nich jest Dziad, czyli postać której ukazuje się upiór Jakuba Szeli.

Charakterystyka Dziada

Nie jest to postać, która ma swój pierwowzór w prawdziwym świecie, jak miało to miejsce w przypadku innych osób. Mianem Dziada opisuje Wyspiański po prostu zmyśloną osobę starego chłopa z Bronowic, który pamięta jeszcze czasy rabacji galicyjskiej. Był on więc bardzo stary. Jego wiek oraz wspomnienia były powodem, dla których na weselu ukazał mu się najstraszniejszy upiór, w którym rozpoznać można było przywódcę rabacji, Jakuba Szelę. Dziad jest postacią anonimową, nie ma imienia, nie ma także gdzie się podziać na świecie, a zabawę weselną jedynie obserwuje. Goście weselni traktowali go z wyższością, dając mu tym samym do zrozumienia, że mają go za kogoś gorszego od siebie. Niektórzy widzą w nim wręcz służącego. Dziad nie jest więc poważaną i mile widzianą postacią, a jego los jest godny pożałowania.

Dziad źle wspomina dawne czasy. Mimo to Jakub Szela wita go jak kogoś bliskiego i ważnego. Bohater ten bowiem nie tylko pamięta powstanie chłopskie, ale również zdaje sobie sprawę, że sojusz zawarty między chłopstwem a inteligencją nie jest rzeczą trwałą. Dziad jest więc wnikliwym obserwatorem, świadomym tego, jak działa świat. Zabawa inteligencji w chłopskiej chacie budzi w nim niesmak. Odgania jednak od siebie krwawe widmo Szeli, przeraża go to, co wydarzyło się dawniej na jego oczach.

Dziad jest więc postacią, która przypomina czytelnikowi o mrocznej przeszłości z historii Polski, która nie została zapomniana. Jego słowa są przestrogą dla wszystkich, jednak on sam nie zostaje wysłuchany ze względu na swoją niską pozycję w hierarchii społecznej. 

Dodaj komentarz